Nowe wytyczne dotyczące pożądanego poziomu cholesterolu we krwi opracowane przez Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne i Amerykańskie Kolegium Kardiologiczne (AHA/ACC) podkreślają jak ważne jest indywidualne podejście przy określaniu ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia (CVD) i doborze indywidualnej terapii dla pacjenta. Wytyczne zostały zaakceptowane przez ponad 10 innych stowarzyszeń medycznych. Obejmują one wprowadzenie korekty do sposobu oceny indywidualnego ryzyka oraz spersonalizowane zalecenia dotyczące zmian w trybie życia i farmakoterapii opartych na stosowaniu statyn lub innych rodzajów leków. Wysoki poziom cholesterolu w każdym wieku znacznie podnosi ryzyko występowania chorób układu krążenia. Nadmiar cholesterolu we krwi może sprzyjać jego odkładaniu się w ścianach naczyń krwionośnych, tworząc złogi i powodując zwężenie naczyń krwionośnych. Z tego też powodu zespół ekspertów opracowujący wytyczne AHA/ACC podkreśla jak bardzo istotne jest edukowanie ludzi w zakresie wdrażania zdrowego stylu życia, w celu osiągnięcia i utrzymywania prawidłowego poziomu cholesterolu. Nacisk na wspólne podejmowanie decyzji przez pacjentów i ich lekarzy jest główną zmianą w porównaniu z wytycznymi AHA/ACC z 2013 roku, tak samo jak zwrócenie szczególnej uwagi na identyfikację występującego na przestrzeni życia ryzyka chorób układu krążenia oraz na podkreślaniu jak ważne jest zmniejszanie poziomu lipoprotein o niskiej gęstości („złego” cholesterolu, LDL-C) we krwi.
Choroby układu krążenia takie jak choroby serca, zawały serca oraz udary stanowią poważny problem w populacji amerykańskiej. Co roku są przyczyną zgonów ponad 836 000 osób w Stanach Zjednoczonych — większej liczby niż spowodowana przez wszystkie postacie nowotworów i przewlekłe choroby płuc łącznie. Co roku choroba wieńcowa jest przyczyną zgonu około 366 000 osób, a liczbę zgonów z powodu zawału serca szacuje się na około 114 000. Liczbę nowo zdiagnozowanych incydentów sercowych szacuje się na 720 000 a nawracających epizodów na 335 000 rocznie.
Nowe wytyczne AHA/ACC zawierają uaktualniony kalkulator ryzyka pozwalający na ustalenie poziomu ryzyka wystąpienia poważnych zdarzeń związanych z układem krążenia (np. zawał serca, udar) w ciągu najbliższych 10 lat. Nowy kalkulator nadal obejmuje czynniki ryzyka uwzględnione w 2013 roku (np. nieprawidłowy poziom lipidów, palenie tytoniu, cukrzyca, nadciśnienie), ale został rozszerzony o pytania dotyczące leczenia statynami i aspiryną. Kalkulator może być stosowany jako podstawa do aktualnej oceny ryzyka, ale został poszerzony o dane z wcześniejszych badań stanu zdrowia, co pozwala śledzić poziom ryzyka u danej osoby z biegiem czasu.
Panel ekspertów AHA/ACC tworzący wytyczne zaleca także lekarzom omawianie z pacjentami innych czynników, które mogą wpływać na ryzyko pojawienia się chorób układu krążenia, takich jak:
- Historia wczesnego występowanie chorób serca w rodzinie (krewny płci męskiej z chorobą układu krążenia młodsi niż 55 lat lub krewna płci żeńskiej z chorobą układu krążenia młodsza niż 65 lat)
- Pochodzenie azjatyckie
- Zespół metaboliczny
- Przewlekłe choroby nerek
- Przewlekłe stany zapalne (np. reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca, HIV)
- U kobiet, historia występowania stanu przedrzucawkowego lub wczesnej menopauzy
- Przewlekle podwyższony poziom cholesterolu („zły” cholesterol - LDL, 160 mg/d lub więcej; cholesterol nie-HDL 190 mg/dl i więcej)
- Przewlekle podwyższony poziom triglicerydów na poziomie 175 mg/dl lub wyższym.
U wybranych pacjentów może zaistnieć potrzeba wykonania dalszych badań, aby dokładniej określić u nich ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia (nie u wszystkich pacjentów takie badania są wykonywane). Zwiększone ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia związane jest ze:
- Stężeniem białka C-reaktywnego (hs-CRP) na poziomie 2,0 mg/L lub wyższym
- Obecnością Lipoproteiny (a) na poziomie 50 mg/dl lub wyższym, lub na poziomie 125 nmol/l lub wyższym
- Stężeniem Apolipoproteiny B na poziomie 130 mg/dl lub wyższym
- Wartością Wskaźnika kostkowo-ramiennego powyżej 0,9 (porównuje ciśnienie krwi mierzone na kostce z ciśnieniem krwi mierzonym na ramieniu)
Warto zauważyć, że nowe wytyczne AHA/ACC przywracają zalecenia, których usunięcie w 2013 roku wywołało wiele kontrowersji, czyli potrzebę obniżania poziomu cholesterolu LDL do wartości nieprzekraczającej 70mg/dl we krwi pacjentów wysokiego ryzyka. Nowe wytyczne zawierają także zalecenia dotyczące stosowania wskaźnika zwapnienia tętnic wieńcowych (w oparciu o wynik tomografii komputerowej serca), aby określić czy pacjent z umiarkowanym ryzykiem wystąpienia chorób układu krążenia powinien przyjmować statyny. Wytyczne wielokrotnie podkreślają, że pacjenci powinni najpierw próbować zmniejszać ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia poprzez wprowadzenie zdrowego stylu życia obejmującego zdrową dietę, regularne ćwiczenia i unikanie palenia tytoniu.
Poprzez połączenie elementów określania ryzyka z lepszą komunikacją między lekarzem i pacjentem prowadzącą do wspólnego podejmowania decyzji, nowe wytyczne AHA/ACC mają na celu przekazanie lekarzom, w jaki sposób współpracować z pacjentem przy tworzeniu spersonalizowanych planów leczenia opartych na indywidualnym poziomie ryzyka, doborze odpowiednich leków oraz stylu życia.
Statyny pozostają głównym sposobem na farmakologiczne obniżenie poziomu lipidów we krwi oraz są zalecane w różnych dawkach w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta. Nowe leki nie zawierające statyn, takie jak ezetymib (inhibitor wchłaniania cholesterolu) i inhibitory PCSK9 zaleca się dla pacjentów wysokiego ryzyka, w przypadku braku obniżenia cholesterolu LDL do oczekiwanego poziomu po leczeniu statynami.
Treści powiązane
Na tej stronie:
Testy: Profil Lipidowy,
hs-CRP
Lipoproteina (a)
Apo B
Choroby: Choroby sercowo - naczyniowe
Atak serca i ostry zespół wieńcowy
Udar
Dławica piersiowa
Zastoinowa niewydolność serca
Linki do stron obcojęzycznych
American College of Cardiology: ASCVD Risk Calculator Plus