W skrócie
W jakim celu badanie jest wykonywane?
W celu rozpoznania niedożywienia oraz monitorowania pacjentów zagrożonych niedożywieniem.
Kiedy badanie jest wykonywane?
W przypadku podejrzenia niedożywienia, ubogiej diety, HIV, zaburzeń odżywiania, przed operacją, podczas pewnych rodzajów leczenia szpitalnego, w żywieniu pozajelitowym (np. dożylnym) lub podczas hemodializ.
Jak się pobiera próbkę do badania?
Próbka krwi pobranej z żyły łokciowej.
Czy do badania trzeba się przygotować?
Nie
Informacja o próbce
Co się oznacza?
Oznacza się stężenie we krwi. Jest ona białkiem wytwarzanym głównie przez wątrobę. Prealbumina służy jako źródło aminokwasów do wytwarzania innych białek ale także transportuje tyroksynę (hormon tarczycy) do tkanek organizmu. Czas półtrwania prealbuminy wynosi tylko dwa dni, co znaczy, że jest ona bardzo szybko rozkładana przez organizm i że jej ilość ulega szybkim zmianom. Tak krótki czas półtrwania ułatwia szybką ocenę stanu odżywienia organizmu.
Uwaga
Jeżeli przeprowadzenie badania jest dla Ciebie, lub kogoś Ci bliskiego przyczyną niepokoju czy zawstydzenia, przeczytaj artykuły:
Artykuły zamieszczone w dziale Laboratorium dostarczą Ci ogólnych informacji na temat obróbki pobranej krwi, wymazu z gardła oraz krwiodawstwa i krwiolecznictwa.
Badanie
W jakich przypadkach badanie jest wykonywane?
Oznaczenie prealbuminy stosuje się w rozpoznaniu nieprawidłowości w odżywianiu. Najczęściej stosowana jest jako wspomaganie rozpoznania niedożywienia białkowo-kalorycznego u pacjentów w stanie krytycznym lub przewlekle chorych. Niedobory białka mogą występować w sytuacji niewłaściwego odżywiania, obniżonej zdolności do trawienia białek, wzmożonej utraty białka i przy zwiększonym zapotrzebowaniu na białko. Takie niedobory mogą wpływać niekorzystnie na procesy gojenia w organizmie, uniemożliwiać zwalczanie infekcji. Ten rodzaj niedożywienia może powodować poważne powikłania, a nieleczony może doprowadzić nawet do śmierci. Niedożywione dzieci nie rozwijają się prawidłowo lub cierpią na zaburzenia wzrostu.
Oznaczenie to stosowane jest w celu oceny stanu odżywienia organizmu:
- przed planową operacją
- u pacjentów hospitalizowanych w pewnych stanach klinicznych
- u pacjentów przewlekle chorych.
U wielu pacjentów stan odżywienia organizmu ulega pogorszeniu podczas leczenia szpitalnego, a szczególnie po operacji. Badania wykazały, że prawidłowe odżywianie przed operacją pomaga uniknąć komplikacji pooperacyjnych takich jak zapalenie płuc i infekcje. Jeżeli wynik testu wykaże niedożywienie lub zły sposób odżywiania, lekarz może pomóc w dobraniu prawidłowej diety, aby wzmocnić organizm przed operacją. Oznaczenie stosowane jest również w celu monitorowania stanu pacjenta po operacji.
Oznaczenie prealbuminy stosowane jest również w celu monitorowania zmian u pacjentów żywionych pozajelitowo (żywienie odbywa się poza układem pokarmowym a składniki odżywcze podawane są dożylnie). Badanie wykonuje się również w celu monitorowania zmian w stanie odżywienia u pacjentów leczonych hemodializą, czyli poprzez usuwanie produktów rozkładu z krwiobiegu. Hemodializą leczeni są pacjenci z chorobami nerek.
Oznaczenie prealbuminy może być zlecone jako pojedynczy test lub razem z oznaczeniem albuminy i transferyny w celu oceny stanu odżywienia. W niektórych laboratoriach nie ma możliwości oznaczenia prealbuminy i zamiast niej lekarz może zlecić oznaczenie albuminy.
W jakich przypadkach badanie jest zlecane?
Oznaczenie prealbuminy zleca się w przypadku występowania objawów niedożywienia lub złego odżywiania. Oznaki niedożywienia to między innymi znaczna utrata wagi, zaburzenia wzrostu (u dzieci), osłabiona odporność na infekcje, brak jasności umysłu. Włosy mogą stać się łamliwe lub zacząć wypadać, skóra staje się sucha lub nabiera żółtawego odcienia, może wystąpić osłabienie mięśni i omdlenia. U młodych kobiet może dojść do zatrzymania cyklu miesiączkowego.
Zazwyczaj oznaczenie prealbuminy lub albuminy wykonuje się przed operacją lub podczas leczenia pewnych przewlekłych lub krytycznych stanów klinicznych. Lekarz może zlecić regularne powtarzanie badania w celu monitorowania pacjentów z niskim stężeniem prealbuminy. W tym przypadku częstotliwość wykonywania oznaczeń będzie zależała od wyników.
Co oznacza wynik?
Oznaczenie prealbuminy odzwierciedla stan odżywienia organizmu. Jeżeli jej stężenie jest niskie, oznacza to, że stężenie innych białek i substancji we krwi również może być obniżone.
Niskie stężenie prealbuminy z dużym prawdopodobieństwem oznacza konieczność zmiany sposobu odżywiania. Bardzo niskie stężenie może oznaczać niedożywienie i wymagać natychmiastowej interwencji medycznej. Obniżone stężenie prealbuminy może pojawić się u pacjentów z:
- poważnymi lub przewlekłymi schorzeniami jak np. nowotwór
- nadczynnością tarczycy
- chorobą wątroby
- poważnymi infekcjami
- pewnymi zaburzeniami trawienia.
Jeżeli u pacjenta występuje stan zapalny stężenie prealbuminy będzie niskie. W przypadku, gdy zachodzi jednocześnie stan zapalny i niedożywienie, stężenie prealbuminy gwałtownie spada do bardzo niskich wartości.
Podwyższone stężenie prealbuminy często występuje u pacjentów:
- leczonych kortykosterydami w wysokich dawkach
- z nadczynnością nadnerczy
- leczonych wysokimi dawkami niesterydowych leków przeciwzapalnych
- z ziarnicą złośliwą
- z niewydolnością nerek
We wszystkich tych przypadkach oznaczenia prealbuminy mogą dawać fałszywe wyniki.
Uwaga
Dla wielu oznaczeń nie ustalono standardowych zakresów referencyjnych. Ze względu na to, że wartości te zależą od wielu czynników takich jak: wiek, płeć, badana populacja, metoda oznaczenia, wyniki przedstawione jako wartości liczbowe mają różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wynik powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego oznaczenia. Lab Tests Online zaleca, aby pacjent przedyskutował wyniki testu z lekarzem. Dodatkowe informacje na temat zakresów referencyjnych są dostępne w artykule:
Co jeszcze należy wiedzieć?
Pewne leki, takie jak amiodaron, estrogeny i doustne środki antykoncepcyjne, mogą obniżyć stężenie prealbuminy.
Sterydy anaboliczne, androgeny (hormony męskie) i prednisolon mogą spowodować wzrost stężenia prealbuminy we krwi.
Badania wykazały, że dzięki oznaczeniu prealbuminy można przewidzieć złe rokowania u pacjentów poddawanych hemodializie. Niska wartość początkowa (poziom wyjściowy) prealbuminy wskazuje na problemy zdrowotne, a stale spadające stężenie oznacza zwykle niewielkie szanse przeżycia.
Pytania i odpowiedzi
1. Jakie stany prowadzić mogą do niedożywienia?
Do tak zwanego niedożywienia białkowo-kalorycznego prowadzić mogą różne choroby. Z tym rodzajem niedożywienia najczęściej kojarzone są:
- nowotwory
- choroby przewlekłe
- utrata białek w układzie pokarmowym
- anoreksja i inne zaburzenia odżywiania
- choroby wątroby
- urazy wielu narządów
- otyłość
- zapalenie trzustki
- poparzenia obejmujące ponad 30% powierzchni ciała.
2. Jaka jest różnica pomiędzy oznaczeniami prealbuminy, albuminy i mikroalbuminy?
Albumina i mikroalbumina to ta sama cząsteczka, a prealbumina, pomimo podobnie brzmiącej nazwy, jest zupełnie innym białkiem. Badanie prealbuminy pozwala oznaczyć białko odzwierciedlające stan odżywienia pacjenta - szczególnie przed i po operacji, w trakcie hospitalizacji lub przyjmowania suplementów diety. Oznaczenie albuminy jest częściej stosowane w celu wykrycia chorób wątroby lub nerek lub w celu oceny czy organizm przyswaja wystarczającą ilość aminokwasów. Oznaczenie albuminy może być również wykorzystane do oceny stanu odżywienia pacjenta i jest badaniem szerzej dostępnym. Jednak stężenie prealbuminy zmienia się szybciej, przez co jest ona bardziej przydatna w wykrywaniu zmian krótkotrwałych niż albumina. Oznaczenie mikroalbuminy służy wykryciu bardzo niskiego stężenia e albuminy w moczu i może wskazywać na ryzyko rozwoju choroby nerek.
Źródła
UWAGA: Wymienione poniżej adresy stron internetowych, są źródłami uzupełniającymi. W celu obejrzenia kompletnej listy źródeł wykorzystanych w tworzeniu tej strony, kliknij tu.
Linki do stron obcojęzycznych:
MedlinePlus: Nutrition
American Society for Parenteral and Enteral Nutrition
