Badanie wykonuje się aby sprawdzić, czy u pacjenta występują zaburzenia równowagi elektrolitowej lub kwasowo-zasadowej, a także w celu oceny leczenia tych zaburzeń.

Jako część rutynowego panelu elektrolitów albo panelu badań metabolicznych i jeżeli lekarz podejrzewa zaburzenia równowagi elektrolitowej.

Do badania potrzebna jest próbka krwi pobrana z żyły łokciowej lub próbka moczu przygodnego lub ze zbiórki dobowej.

Nie.

Chlorek jest ujemnie naładowanym jonem i wraz z innymi elektrolitami: potasem, sodem i wodorowęglanami uczestniczy w regulacji objętości płynów w organizmie i w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej. Chlorek jest obecny we wszystkich płynach organizmu, ale w największym stężeniu znajduje się w płynie pozakomórkowym, w tym w osoczu krwi. Z reguły stężenie chlorku odzwierciedla stężenie sodu wzrastając lub spadając z tych samych przyczyn. Jednak w przypadku zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej poziom chlorku we krwi może się zmieniać niezależnie od stężenia sodu, ponieważ chlorek działa jak bufor. Pomaga on utrzymać obojętne elektrycznie środowisko na poziomie komórkowym, przemieszczając się w razie potrzeby do wnętrza lub na zewnątrz komórek.

Chlorek jest przyjmowany w pokarmie, m.in. w postaci soli kuchennej, która jest chlorkiem sodu. Większość chlorku wchłania się w przewodzie pokarmowym, a nadmiar jest wydalany przez nerki z moczem. W warunkach prawidłowych utrzymuje się stałe stężenie chlorku we krwi; nieznaczny spadek obserwuje się po posiłkach, z powodu wykorzystania chlorku z krwi do wytwarzania kwasu solnego w żołądku.

Oznaczenie chlorku we krwi zleca się często razem z innymi elektrolitami jako część rutynowych badań. Można je też zlecić w celu określenia przyczyny objawów takich, jak przedłużające się wymioty, biegunka, osłabienie lub niewydolność oddechowa. Jeśli badania wskazują na zaburzenie równowagi elektrolitowej, lekarz będzie starał się określić czy zaburzenie wywołane jest przez chorobę lub przyjmowane leki i może regularnie powtarzać badanie elektrolitów w celu oceny skuteczności leczenia. Jeśli lekarz podejrzewa równoczesne zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej, może razem z oznaczeniami elektrolitów zlecić badanie gazometryczne, co pozwoli lepiej rozpoznać przyczynę i określić ciężkość zaburzeń.

U osób z zasadowicą oznaczone stężenie chlorku w moczu pozwoli lekarzowi stwierdzić, czy przyczyną zaburzeń jest utrata soli (w przypadkach odwodnienia lub wymiotów, kiedy stężenie chlorku w moczu będzie bardzo małe), czy też przyczyną zasadowicy jest nadmiar hormonów takich jak kortyzol lub aldosteron, albo stosowanie leków moczopędnych (stężenie chlorku w moczu będzie duże). Badanie stężenia chlorku oraz sodu w moczu może zostać zlecone także w celu kontroli przestrzegania diety z niską zawartością soli. Jeśli poziom chlorku i sodu w moczu jest wysoki, lekarz wie, że pacjent nie przestrzega diety.

Prawie nigdy nie zleca się samego badania chlorku we krwi. Najczęściej oznaczenie chlorku wchodzi w skład panelu elektrolitów lub podstawowego lub rozszerzonego panelu badań metabolicznych, które powszechnie często zleca się w ramach rutynowych badań lekarskich. Badanie zleca się także u pacjentów z podejrzeniem kwasicy lub zasadowicy lub osób z ostrymi zaburzeniami, takimi jak:

• Przedłużające się wymioty i/lub biegunka
• Osłabienie, zmęczenie
• Zaburzenia oddychania

Niektóre z tych badań mogą być powtarzane regularnie u pacjentów, u których choroby lub przyjmowane leki mogą prowadzić do zaburzeń równowagi elektrolitowej. Panele elektrolitów lub badań metabolicznych są powszechnie używane w ocenie leczenia pewnych chorób, np. nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca, chorób nerek lub wątroby.

Badanie chlorku w moczu można zlecić razem z badaniem sodu we krwi lub w moczu w ocenie przyczyn podwyższonego lub obniżonego stężenia chlorku we krwi. Lekarz sprawdzając, czy poziom chlorku odpowiada poziomowi sodu może również stwierdzić zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i wybrać sposób leczenia

‍

UWAGA: Dla tego oznaczenia nie ustalono standardowych przedziałów referencyjnych. Ze względu na to, że wartości referencyjne zależą od wielu czynników takich jak: wiek, płeć, badana populacja, metoda oznaczenia, wyniki przedstawione jako wartości liczbowe mają różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wynik powinien zawierać przedział referencyjny dla konkretnego oznaczenia. Lab Tests Online zaleca, aby pacjent przedyskutował wyniki testu z lekarzem. Dodatkowe informacje na temat przedziałów referencyjnych są dostępne w rozdziale Przedziały referencyjne i ich znaczenie.

Podwyższone stężenie chlorku (zwane hiperchloremią) zwykle wiąże się z odwodnieniem, ale może pojawić się także we wszystkich stanach przebiegających z nadmiernym stężeniem sodu, takimi jak zespół Cushinga lub choroba nerek. Hiperchloremia pojawia się również, kiedy organizm traci zbyt dużo związków o charakterze zasadowym (w kwasicy metabolicznej) albo w hiperwentylacji (w zasadowicy oddechowej).

Obniżone stężenie chlorku (zwane hipochloremią) pojawia się we wszystkich zaburzeniach przebiegających z obniżonym stężeniem sodu. Hipochloremia występuje też w zastoinowej niewydolności krążenia, w razie przedłużających się wymiotów lub przy odsysaniu treści żołądkowej, chorobie Addisona, w rozedmie płuc i innych przewlekłych chorobach płuc (powodujących kwasicę oddechową) oraz w przypadkach utraty kwasów z organizmu (w zasadowicy metabolicznej).

Wzrost wydalania chlorku z moczem może wskazywać na odwodnienie, głodzenie, chorobę Addisona lub nadmiar soli w diecie. Wysokie stężenie sodu i chlorku w moczu u chorego, który powinien przestrzegać diety o obniżonej zawartości soli wskazuje na to, że pacjent nie stosuje się do zaleceń lekarza.
Obniżone wydalanie chlorku z moczem obserwuje się w zespole Cushinga, zespole Conna, zastoinowej niewydolności krążenia, zespole złego wchłaniania i biegunce.

Leki, które zmieniają stężenie sodu we krwi, będą powodować także zmiany poziomu chlorku. Spożycie dużych ilości sody oczyszczonej lub środków zobojętniających kwas żołądkowy (w dawkach znacznie przewyższających zalecane) może spowodować obniżenie stężenia chlorku.

Czy istnieją zalecenia dotyczące spożywania chlorku?

Tak. W Stanach Zjednoczonych Food and Nutrition Board przy Institute of Medicine zaleca, aby młodzi i dorośli w wieku 14 do 50 lat przyjmowali 2,3 g dziennie. Zalecenia są odmienne dla różnych osób, gdyż są zależne od wieku, płci i innych czynników. Na przykład kobiety w ciąży i matki karmiące piersią powinny przyjmować znacznie większe ilości niż dzieci i osoby w starszym wieku. Chlorek jest łatwo dostępny w wielu produktach spożywczych, zwłaszcza w żywności przetworzonej i gotowych daniach, więc przypuszczalnie większość Amerykanów spożywa więcej chlorku niż to konieczne. Duże ilości soli znajdują się także w wielu roślinach spożywczych, takich jak wodorosty, żyto, pomidory, sałata, seler i oliwki.

Linki do stron obcojęzycznych:

FamilyDoctor.org: Dehydration
MedlinePlus Medical Encyclopedia: Chloride in diet