W czasopismach European Heart Journal i Clinical Chemistry opublikowano nowe wytyczne, według których pobranie krwi od pacjenta do oznaczenia stężenia  cholesterolu nie musi odbywać się na czczo. Zalecenia przyjęły formę wspólnego oświadczenia Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego oraz Europejskiej Federacji Medycyny Laboratoryjnej. Żadna z instytucji amerykańskich nie opublikowała dotychczas wytycznych zalecających taką zmianę.

Stężenie cholesterolu we krwi, w tym cholesterolu całkowitego, LDL ("złego") i HDL ("dobrego"), jak również triglicerydów, oznacza się w celu oceny ryzyka wystąpienia epizodu sercowo-naczyniowego, takiego jak atak serca. Od dawna uważa się, że powtrzymanie się od spożywania posiłków przez 9-12 godzin  przed oznaczeniem stężenia cholesterolu w ramach  profilu lipidowego pozwala uzyskać dokładniejsze wyniki i, według wytycznych opublikowanych w 2013 roku w USA, jest preferowanym sposobem przygotowania pacjenta do badania.

Nowe wytyczne europejskie opracowano w oparciu o wiele opublikowanych badań opisujących oznaczanie stężenia cholesterolu u ponad 300 000 pacjentów, którzy przed pobraniem krwi nie pozostawali na czczo. Badania wykazały, że ryzyko wystąpienia epizodów sercowo-naczyniowych oceniono tak samo dobrze, lub nawet lepiej niż u pacjentów, którzy nie spożywali posiłków przez kilka godzin przed pobraniem krwi.

Dla wielu pacjentów, szczególnie osób starszych, dzieci i chorych na cukrzycę, brak możliwości spożycia posiłku może być kłopotliwy. Niektórzy pacjenci po prostu zapominają o tym i muszą potem przekładać datę wykonania badań. Z kolei inni odkładają wykonanie badań, aby nie musieć powstrzymywać się od jedzenia przez wiele godzin przed pobraniem krwi.

Według nowych wytycznych europejskich, aby ułatwić pacjentom wykonanie zleconych badań, nie powinno się wymagać pobierania krwi na czczo. Jednak, jeżeli wynik oznaczenia triglicerydów u pacjenta przekracza 5 mmol/l (440 mg/dl), profil lipidowy należy powtórzyć na czczo.

W informacji prasowej dotyczącej nowych zaleceń, ich główny autor, prof. Borge Nordestgaard z Wydziału Medycyny Klinicznej Uniwersytetu w Kopenhadze powiedział:

- Mamy nadzieję, że oznaczanie cholesterolu u pacjentów niepozostających na czczo zmniejszy globalne ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i przedwczesnych zgonów. Podobne zalecenia obowiązują w Danii od roku 2009.

Dotychczas w Stanach Zjednoczonych nie wydano zaleceń zezwalających na spożywanie posiłków przed  pobieraniem krwi do oznaczeń cholesterolu. Uzyskane wartości zazwyczaj porównuje się do wartości odcięcia ustalonych w oparciu o dane z badań przeprowadzonych u  pacjentów na czczo. Sytuacja ta może ulec zmianie z czasem, ponieważ coraz częściej badania wykonuje się u pacjentów niepozostających na czczo, a wyniki tych badań posłużą do aktualizacji wytycznych.  

• Podczas kolejnej aktualizacji wytycznych uwzględnimy nowe okoliczności, które przemawiają za zmianą tej sytuacji w USA - powiedział dr Robert Eckel, były przewodniczący Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
• Nie wiadomo, kiedy rekomendacje w Stanach Zjednoczonych ulegną zmianie.
• Wytyczne są poddawane regularnej weryfikacji. Oczekujemy, że uwzględnione zostaną nowe informacje dotyczące braku konieczności pozostawania na czczo przed badaniem – mówi dr Philip Greenland, członek Amerykańskiego Kolegium Kardiologii i Sekcji Zapobiegania Chorobom Sercowo-Naczyniowym.
• Możliwe, że dojdzie do kolejnej aktualizacji zaleceń, których ostatnia aktualizacja miała miejsce w roku 2013.
• Do czasu zmiany wytycznych w USA, przed pobraniem krwi w celu oznaczenia stężenia cholesterolu, osoby dorosłe powinny przestrzegać zaleceń przekazanych przez lekarza prowadzącego i poinformować osobę pobierającą krew o czasie ostatnio spożytego posiłku.

‍

Link do strony źródłowej:

Cholesterol Testing: Is Fasting Necessary?