W skrócie
W jakim celu badanie jest wykonywane?
Badanie wykonuje się w celu rozpoznania zawału serca i podczas kontrolowania skuteczności leczenia zawału lekami fibrynolitycznymi (rozpuszczającymi zakrzep).
Kiedy badanie jest wykonywane?
Badanie wykonuje się w przypadku bólu w klatce piersiowej lub innych objawów zawału serca.
Jak się pobiera próbkę do badania?
Próbka krwi pobierana jest z żyły łokciowej.
Czy do badania trzeba się przygotować?
Nie.
Informacja o próbce
Co się oznacza?
CK-MB jest jedną z trzech form (izoenzymów) kinazy kreatynowej (CK). CK-MB znajduje się głównie w komórkach mięśnia sercowego, a jego aktywność we krwi rośnie w przypadku uszkodzenia tych komórek.
Uwaga
Jeżeli przeprowadzenie badania jest dla Ciebie, lub kogoś Ci bliskiego przyczyną niepokoju czy zawstydzenia, przeczytaj artykuły:
Artykuły zamieszczone w dziale Laboratorium dostarczą Ci ogólnych informacji na temat obróbki pobranej krwi, wymazu z gardła oraz krwiodawstwa i krwiolecznictwa.
Badanie
W jakich przypadkach badanie jest wykonywane?
Aktywność CK-MB, oraz CK, oznacza się u osób z bólem w klatce piersiowej w celu potwierdzenie zawału serca. Całkowita aktywność CK może wskazywać na uszkodzenie mięśnia serca albo mięśni szkieletowych, a CK-MB pozwala zróżnicować te dwa stany.
Po rozpoznaniu zawału serca i wdrożeniu leczenia lekami '' rozpuszczającymi" zakrzep (fibrynolitycznymi), kilkakrotne pomiary aktywności CK-MB we krwi pozwalają lekarzowi zazwyczaj stwierdzić, czy leczenie jest skuteczne, bowiem rozpuszczaniu zakrzepu towarzyszy najpierw wzrost, a następnie szybki spadek aktywności CK-MB.
W jakich przypadkach badanie jest zlecane?
Oznaczenie CK-MB zleca się zwykle razem z całkowitym CK u osób z bólem w klatce piersiowej, aby sprawdzić, czy przyczyną bólu jest zawał serca. Można też zlecić CK-MB w przypadku podwyższonej aktywności CK, aby zróżnicować między uszkodzeniem serca a uszkodzeniem mięśni szkieletowych.
Zwiększenie CK-MB stwierdza się zwykle u pacjentów z zawałem serca po 3-4 godzinach od wystąpienia bólu w klatce piersiowej. Stężenie CK-MB osiąga maksimum po 18-24 godzinach a wraca do wartości prawidłowych w ciągu 72 godzin.
Mimo, iż oznaczanie CK-MB jest bardzo dobrym testem zostało w dużej mierze zastąpione przez oznaczenie troponiny, która jest bardziej swoistym wskaźnikiem uszkodzenia mięśnia serca.
Co oznacza wynik?
Jeśli aktywność CK-MB jest podwyższona i wynosi ponad 5% całkowitej aktywności CK można rozpoznać zawał mięśnia sercowego. Wysoka aktywność CK przy niskiej wartości CK-MB wskazuje na uszkodzenie mięśni szkieletowych.
Uwaga
Dla wielu oznaczeń nie ustalono standardowych zakresów referencyjnych. Ze względu na to, że wartości te zależą od wielu czynników takich jak: wiek, płeć, badana populacja, metoda oznaczenia, wyniki przedstawione jako wartości liczbowe mają różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wynik powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego oznaczenia. Lab Tests Online zaleca, aby pacjent przedyskutował wyniki testu z lekarzem. Dodatkowe informacje na temat zakresów referencyjnych są dostępne w artykule:
Co jeszcze należy wiedzieć?
Ciężkie uszkodzenie mięśni szkieletowych może prowadzić do wzrostu CK-MB powyżej prawidłowego poziomu. Jeśli lekarz podejrzewa uszkodzenie zarówno mięśnia serca, jak i mięśni szkieletowych, lepszym badaniem służącym do rozpoznania zawału serca jest oznaczenie troponiny. Nadmierny wysiłek również może prowadzić do wzrostu aktywności zarówno CK jak i CK-MB.
Czasami u osób z dusznością mięśnie klatki piersiowej wykonują duży wysiłek, a ponieważ zawierają one więcej CK-MB niż inne mięśnie szkieletowe, to u tych pacjentów może dojść do wzrostu aktywności CK-MB we krwi.
U osób z niewydolnością nerek bez objawów zawału serca aktywność CK-MB również może wzrastać.
Wzrost aktywności CK-MB - podobny jak w zawale - może w rzadkich przypadkach być związany z przewlekłymi chorobami mięśni, niskim stężeniem hormonów tarczycy (T3, T4) i TSH oraz z nadużywaniem alkoholu.
Pytania i odpowiedzi
1. Co oznacza zawał serca?
Zawał serca oznacza, że część komórek mięśnia sercowego uległa martwicy na skutek przedłużającego się niedokrwienia spowodowanego zamknięciem naczynia wieńcowego w następstwie toczącego się procesu miażdżycowego. Zwykle pierwszym objawem zawału jest duży ból lub ucisk w klatce piersiowej, często promieniujący do szyi lub lewego ramienia. Może mu towarzyszyć uczucie duszności, osłabienie i zimne poty.
2. Czy ból w klatce piersiowej zawsze oznacza zawał serca?
Ból w klatce piersiowej może powodować wiele innych przyczyn i nie zawsze można określić, czy pacjent ma zawał serca, biorąc pod uwagę tylko charakter bólu. Wiele osób może odczuwać ból w klatce piersiowej z powodu skurczu mięśni klatki piersiowej; ból występuje też w niektórych chorobach płuc. Ból w klatce piersiowej może być sygnałem ostrzegawczym związanym z miażdżycą tętnic wieńcowych (w chorobie niedokrwiennej serca). Taki ból, który występuje w czasie wysiłku fizycznego, cięższej pracy lub w związku ze stresem, trwa kilka minut i ustępuje po odpoczynku, nazywamy bólem dusznicowym. Jeśli ból trwa dłużej niż kilka minut, a szczególnie jeśli występuje w czasie spoczynku, należy niezwłocznie wezwać pomoc medyczną.
3. Jakie inne badania laboratoryjne wykonuje się w przypadku zawału serca?
Lekarze zwykle wykorzystują kilka badań laboratoryjnych, aby stwierdzić, czy pacjent ma zawał serca. Troponina jest uważana za najbardziej dokładny test; kolejnym dobrym badaniem jest izoenzym sercowy CK (CK-MB). Testy te pozwalają wykryć uszkodzenie komórek mięśnia sercowego, nawet jeśli nie ma innych dowodów zawału serca (np. charakterystycznych zmian w zapisie EKG). Mioglobina i CK rosną niemal zawsze u pacjentów z zawałem serca, ale są to badania mniej swoiste - również inne choroby mogą powodować wysokie wyniki tych oznaczeń.
4. Co należy zrobić, jeżeli podejrzewam, że mam zawał serca?
Jeśli ból w klatce piersiowej trwa dłużej, a szczególnie, jeśli nie mija po odpoczynku, albo - u pacjentów ze zdiagnozowaną dusznicą bolesną - nie mija po zażyciu leków, powinno się natychmiast wezwać pomoc medyczną. W wielu przypadkach pacjenci z zawałem serca umierają zanim zdążą wezwać pomoc medyczną lub zanim zostaną przyjęci na oddział intensywnej opieki medycznej.
Źródła
Linki na stronie:
Choroby: choroba serca
Linki do stron obcojęzycznych:
American Heart Association
National Heart, Lung and Blood Institute: Heart and Vascular Diseases