Nadciśnienie tętnicze i cukrzyca są głównymi przyczynami przewlekłej choroby nerek. Mimo to, jak wykazały dwa nowe badania, znaczna liczba osób cierpiących na te schorzenia nie wykonuje zalecanych badań przesiewowych w kierunku choroby nerek.
Przy braku leczenia i należytej kontroli poziomu glukozy we krwi, cukrzyca może uszkodzić struktury w obrębie nerek. Również niekontrolowane nadciśnienie tętnicze może uszkadzać naczynia krwionośne tego organu. Jeżeli choroba nie zostanie wcześnie wykryta i nie będzie leczona, może w efekcie doprowadzić do niewydolności.
Szacuje się, że około 37 milionów dorosłych Amerykanów jest dotkniętych przewlekłą chorobą nerek, a 90% z nich nawet o tym nie wie. Wczesne oznaki i objawy choroby są często nieswoiste i mogą pozostać niezauważone. Z tego powodu organizacje prozdrowotne zalecają, aby osoby, u których zdiagnozowano nadciśnienie tętnicze i cukrzycę, poddawały się corocznym badaniom na obecność albuminy w moczu, czyli stanu zwanego albuminurią, który jest wczesną oznaką choroby nerek.
Współczynnik albuminy do kreatyniny (ACR) w moczu jest często stosowanym badaniem przesiewowym w kierunku chorób nerek, ponieważ można go wykonać na losowo wybranej próbce moczu, a pomiar charakteryzuje się wysoką czułością. Nawet niewielkie ilości albuminy w moczu (ACR 30 mg/g lub więcej), czyli stan zwany „mikroalbuminurią”, mogą wskazywać na uszkodzenie lub chorobę nerek.
Zakrojone na szeroką skalę badania, opublikowane niedawno w czasopiśmie Hypertension, wykazały, że wiele osób zagrożonych chorobami nerek nie wykonuje tego prostego, lecz bardzo ważnego testu.
W badaniach, prowadzonym przez uczonych z John Hopkins Bloomberg School of Health, poddano analizie dane dotyczące ponad 3 milionów ludzi z całego świata.
Naukowcy dokonali przeglądu dokumentacji ponad 1 miliona dorosłych osób z cukrzycą i ponad 2 milionów dorosłych z nadciśnieniem, ale bez cukrzycy. Sprawdzili także, jak dużo z nich w ciągu ostatnich dwóch lat wykonało badanie moczu i określenia wskaźnika ACR w celu wykrycia uszkodzenia nerek. Naukowcy ustalili, że było to tylko około 4% osób z nadciśnieniem i około 35% osób z cukrzycą.
W ramach innego przeprowadzonego niedawno badania, opublikowanego w Diabetes Care, poddano analizie dane zebrane w Stanach Zjednoczonych w latach 2013-2019 i również uzyskano podobne wyniki. Naukowcy zbadali dane z krajowego laboratorium referencyjnego dotyczące pacjentów,
u których stwierdzono cukrzycę lub nadciśnienie, aby sprawdzić, czy byli oni poddawani corocznym badaniom przesiewowym w kierunku chorób nerek, które obejmowały obliczenie ACR, a także inną miarę funkcji nerek - szacowany współczynnik filtracji kłębuszkowej (eGFR).
Autorzy badania zidentyfikowali ponad 28 milionów pacjentów zagrożonych chorobami nerek. Około 16% z nich chorowało na cukrzycę, prawie 64% na nadciśnienie, a u około 20% występowały obydwie te choroby. Generalnie, w okresie objętym badaniem około 80% spośród tych pacjentów nie poddało się zalecanym corocznym badaniom przesiewowym w kierunku chorób nerek. Spośród pacjentów, u których wykonano badania, tylko u około 21% było to badanie w celu określenia wskaźnika ACR, zaś u 89% badanie eGFR.
Samo badanie eGFR jest niewystarczające do wykrycia chorób nerek - stwierdził Joseph Vassalotti, dyrektor ds. medycznych National Kidney Foundation, współautor badania, w artykule prasowym tej organizacji. - U pacjentów z grupy ryzyka badanie krwi eGFR, określające czynność nerek, jak i badanie moczu dla określenia uACR (wskaźnika wydalania albuminy z moczem w odniesieniu do kreatyniny), należy wykonywać co najmniej raz w roku, w placówce podstawowej opieki zdrowotnej lub u lekarza zajmującego się cukrzycą i nadciśnieniem, czyli endokrynologa i kardiologa.
Bez wykonywania badań przesiewowych w celu wczesnego wykrycia uszkodzenia nerek, osoby
z nadciśnieniem i/lub cukrzycą mogą nie otrzymać leczenia zmniejszającego ryzyko choroby lub spowalniającego jej postęp. Wyniki tych dwóch szeroko zakrojonych badań wskazują na potrzebę zwiększenia wśród pacjentów świadomości ryzyka chorób nerek i wdrożenia bardziej powszechnych badań wśród bardziej narażonych osób.
Istnieją nowe metody leczenia pacjentów z albuminurią, w tym klasa leków zwanych inhibitorami SGLT2, które wydają się być dosyć skuteczne w ochronie nerek - powiedział w komunikacie prasowym autor badania Hypertension, doktor Jung-Im Shin, adiunkt w Departamencie Epidemiologii w Bloomberg School of Health. - Nasze wyniki sugerują, że badania przesiewowe w kierunku albuminurii powinny być wykonywane znacznie częściej, w celu wczesnego wykrycia przewlekłej choroby nerek, aby pacjenci mogli otrzymać skuteczne leczenie.
Źródła:
Jung-Im Shin, Alex R. Chang, Morgan E. Grams, et al. (August 9, 2021). Albuminuria Testing in Hypertension and Diabetes: An Individual-Participant Data Meta-Analysis in a Global Consortium. Hypertension. Accessed October 8, 2021. https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/HYPERTENSIONAHA.121.17323
David Alfego, Jennifer Ennis, Barbara Gillespie, et al. (July 2021). Chronic Kidney Disease Testing Among At-Risk Adults in the U.S. Remains Low: Real-World Evidence From a National Laboratory Database. Diabetes Care. Accessed October 8, 2021. https://diabetesjournals.org/care/article/44/9/2025/138877/Chronic-Kidney-Disease-Testing-Among-At-Risk
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK). Preventing Chronic Kidney Disease. Updated October 2016. Accessed October 8, 2021. https://www.niddk.nih.gov/health-information/kidney-disease/chronic-kidney-disease-ckd/prevention
Centers for Disease Control and Prevention. Chronic Kidney Disease in the United States, 2021. Reviewed March 4, 2021. Accessed October 8, 2021. https://www.cdc.gov/kidneydisease/publications-resources/ckd-national-facts.html
National Kidney Foundation. National Kidney Foundation and Labcorp Data Show Millions Aren’t Tested for Kidney Disease. August 5, 2021. Accessed October 8, 2021. https://www.kidney.org/news/national-kidney-foundation-and-labcorp-data-show-millions-aren-t-tested-kidney-disease
(August 19, 2021). American Association for the Advancement of Science (AAAS) Eurekalert. Skipping simple urine test leaves high-risk groups with untreated kidney disease. Accessed October 8, 2021. https://www.eurekalert.org/news-releases/925878
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Albuminuria. Updated October 2016. Accessed October 8, 2021. https://www.niddk.nih.gov/health-information/kidney-disease/chronic-kidney-disease-ckd/tests-diagnosis/albuminuria-albumin-urine