Lekarze często polecają pacjentom, aby na badania krwi udawali się na czczo. W przypadku osób z cukrzycą, stosujących codziennie leki w celu kontrolowania stężenia glukozy  we krwi (glukozy), przyjęcie leku i pominięcie posiłku przed badaniem może doprowadzić do obniżonego poziomu glukozy (hipoglikemii), a w konsekwencji do omdlenia, zawrotów głowy i dezorientacji, a nawet do poważniejszych problemów zdrowotnych. Za hipoglikemię zazwyczaj uznaje się zmniejszenie stężenia glukozy we krwi poniżej 70 miligramów na decylitr (mg/dl).

Zgodnie z wynikami badania opublikowanego niedawno w „International Journal of Endocrinology”, osoby chorujące na cukrzycę są częściej narażone na obniżenie stężenia glukozy we krwi oraz powikłania takie jak hipoglikemia „w drodze”, wywołana przerwami pomiędzy posiłkami w przebiegu cukrzycy (ang. fasting-evokeden route hypoglycemia - FEEHD), jeżeli stosują leki przeciwcukrzycowe, pozostając na czczo przed badaniami krwi. Wyrażenie „w drodze” oznacza, że obniżone stężenie glukozy ma miejsce, gdy pacjent jest w drodze do laboratorium w celu pobrania krwi.

Spożywanie posiłków prowadzi do zwiększenia poziomu glukozy we krwi i u niektórych osób chorujących na cukrzycę konieczne jest stosowanie leków w celu jego regulacji (np. zastrzyków insulinowych, pochodnych sulfonylomocznika, meglitynidów).Niektóre z tych preparatów mogą jednak powodować znaczne obniżenie stężenia glukozy we krwi, jeżeli nie są stosowane podczas posiłku.

„Hipoglikemia to pomijany problem, który obserwujemy czasem u pacjentów z cukrzycą, zgłaszających się na badania przed śniadaniem”, mówi Saleh Aldasouqi, endokrynolog w Kolegium Medycyny na Uniwersytecie Stanowym Michigan (MSU), główny autor badania.„Pacjenci stosują leki przeciwcukrzycowe, jednak pomijają posiłek, przez co poziom glukozy w ich krwi obniża się tak bardzo, że prowadzi do hipoglikemii w momencie, gdy jadą do laboratorium, narażając siebie i innych na ryzyko. Nasze nowe motto to „Feed not FEEHD” („Jedz, aby uniknąć FEEHD”), co ma przypominać pacjentom o tym zagrożeniu i skłonić ich do jedzenia”.

Niektóre osoby z cukrzycą mogą zdecydować się na inne rozwiązanie i pozostawać na czczo przed pobieraniem krwi, a lek obniżający poziom glukozy we krwi przyjąć dopiero po badaniu. Dr Aldasouqi zaleca pacjentom zasięgnięcie porady lekarza lub pracownika laboratorium w kwestii postępowania w przypadku pozostawania na czczo oraz właściwego momentu przyjęcia leków. Niektóre laboratoria zapewniają szczegółowe instrukcje dla pacjentów z cukrzycą.

Na potrzeby przeprowadzonego badania naukowcy z MSU zapoznali się z ankietami wypełnionymi przez 363 pacjentów  w dwóch przychodniach endokrynologicznych w Michigan. W badaniu uwzględniono jedynie osoby z cukrzycą, które regularnie stosowały insulinę i/lub inne leki przeciwcukrzycowe. Średni wiek uczestników wynosił 60 lat, a 17% z nich zgłosiło co najmniej jeden przypadek FEEHD w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Wyniki badania wykazały, że 269 pacjentów było narażonych na zwiększone ryzyko epizodu FEEHD z powodu przyjęcia insuliny; 21% spośród tych osób zgłosiło wystąpienie epizodu FEEHD. Nieco ponad połowa pacjentów, u których wystąpił epizod hipoglikemii „w drodze”, wywołany przerwą pomiędzy posiłkami, poinformowała lekarza o zdarzeniu, a jedynie 36% otrzymało wcześniej wskazówki dotyczące przygotowania się do badań laboratoryjnych.

„Zgodnie z wynikami naszego badania, FEEHD często występuje u pacjentów w warunkach codziennych”, deklarują badacze i dodają, że jest to szczególnie niebezpieczne zjawisko, jako że pacjenci często sami prowadzą samochody, którymi jadą na badania i mogą narazić siebie i innych na obrażenia w wyniku wypadku spowodowanego epizodem FEEHD.

W wywiadzie dla czasopisma „Medical News Today” dr Aldasouqi powiedział, że autorzy badania „zachęcają pacjentów, którzy otrzymali skierowanie na badania laboratoryjne, aby zapytali lekarza czy pozostawanie na czczo jest konieczne, a jeśli tak, by dowiedzieli się, jak powinni stosować leki przeciwcukrzycowe w okresie pomiędzy posiłkami, aby kontrolować zmiany poziomu glukozy cukru we krwi”. Zgodnie z zaleceniami większości lekarzy, pacjenci powinni zawsze sprawdzać stężenie glukozy glukometrem (lub wynik  z systemu ciągłego monitorowania glikemii) tuż przed rozpoczęciem prowadzenia samochodu, bez względu na to, jak krótki dystans zamierzają pokonać.

ŹRÓDŁA

Na tej stronie:
‍Badania: Glukoza, ‍Profil lipidowy
‍Choroby: Cukrzyca

‍Linki do stron obcojęzycznych:
‍American Diabetes Association: Hypoglycemia (Low Blood Glucose)

‍