Aby wykryć nosicielstwo MRSA; w celu oceny skuteczności przeprowadzonej antybiotykoterapii w zakażeniu wywołanym przez MRSA.

Wtedy, kiedy lekarz podejrzewa pacjenta o nosicielstwo MRSA (bakterie są obecne bez wywoływania jakichkolwiek objawów) lub kiedy chce stwierdzić czy MRSA są nadal obecne mimo przeprowadzonej antybiotykoterapii.

Wymaz z nosa pobierany jest ruchem rotacyjnym na wymazówkę z wnętrza nozdrzy (z każdego oddzielnie). Czasami, pobierany jest wymaz z zakażonej rany lub zmiany skórnej.

Nie

W badaniu ocenia się obecność szczepów MRSA. MRSA są to metycylinooporne szczepy Staphylococcus aureus, czyli szczepy gronkowca złocistego, oporne na antybiotyk metycylinę i na wszystkie inne antybiotyki beta-laktamowe z wyjątkiem cefalosporyn 5. generacji (ceftobiprol i ceftarolina).

Pierwsze szczepy MRSA pojawiły się na początku lat 60-tych XX. wieku, pojawiające się od tego czasu fale zakażeń w populacjach zamkniętych, takich jak szpitale, więzienia, domy opieki, stanowią poważny problem. Szczepy MRSA były przyczyną wielu trudnych do wyleczenia, nierzadko kończących się śmiercią, ciężkich zakażeń skóry, płuc, kości, zastawek serca. Wiele szpitali podjęło działania mające na celu usunięcie MRSA i kontrolę rozprzestrzeniania się tych szczepów z człowieka na człowieka. Jest to trudne do osiągnięcia zadanie ponieważ gronkowce są bakteriami powszechnie występującymi, które kolonizują (żyją na) skórę i występują w nosie u około 25-30% populacji. W przeszłości tylko 0,8% populacji było skolonizowane przez MRSA, natomiast w ostatnim dziesięcioleciu odsetek ten wzrósł do 1,5%, a niektóre badania populacyjne wykazały, że kolonizacja MRSA wynosi aż 9-14%.

Dane gromadzone od lat sześćdziesiątych wskazują, że epidemie MRSA w środowisku pozaszpitalnym występują rzadko. Jednak w ostatnich latach lekarze zwracają uwagę, że ich liczba rośnie. W środowisku pozaszpitalnym, MRSA powoduje zakażenia w różnych grupach wiekowych, również u młodych, wcześniej zdrowych ludzi bez widocznych czynników predysponujących do takich infekcji, zwiększających ryzyko zachorowania. Badania takich pozaszpitalnych przypadków epidemii wskazują, że bakterie rozprzestrzeniają się w środowisku poprzez bliski kontakt z osobami zakażonymi lub skolonizowanymi przez MRSA (nosiciele), np. podczas uprawiania sportów lub w ośrodkach opiekuńczych lub poprzez zakażone przedmioty, jak np. sprzęt sportowy, wspólne ręczniki, maszynki do golenia. Szczepy MRSA występujące w środowisku pozaszpitalnym (CA-MRSA, community-acquired MRSA) najczęściej wywołują zakażenia skóry. Początkowe objawy zakażenia skóry mogą zostać pomylone przez pacjenta z ugryzieniem przez pająka. Szczepy CA-MRSA mogą być również przyczyną zapalenia płuc, rozwijającego się po przebytej infekcji wirusowej układu oddechowego, np. po grypie.

Badania wykazały również, że szczepy CA-MRSA występujące w środowisku pozaszpitalnym różnią się genetycznie od szczepów występujących na oddziałach szpitalnych (HA-MRSA, hospital-acquired MRSA), co oznacza, że szczepy te powstały niezależnie od siebie i mają odrębne pochodzenie. Szczepy HA-MRSA charakteryzują się większą opornością na antybiotyki w porównaniu ze szczepami CA-MRSA, które z kolei cechują się większą zjadliwością (wirulencją), prowadzącą do rozwoju ciężkich, inwazyjnych zakażeń. Szczepy CA-MRSA obecnie występują również w środowisku szpitalnym gdzie zostały wprowadzone przez zakażonych lub skolonizowanych pacjentów i pracowników.

Badanie przesiewowe w kierunku MRSA jest testem, który wykrywa obecność tylko metycylinoopornych szczepów gronkowca złocistego i żadnych innych drobnoustrojów chorobotwórczych. Test jest głównie stosowany w celu wykrycia MRSA u skolonizowanego pacjenta, lub w celu wykrycia MRSA w ranie, po zakończonym leczeniu. Badania środowiskowe mają na celu kontrolę i wykrycie źródeł epidemii, a ogólnokrajowe -charakterystykę cech genetycznych szczepów MRSA występujących na danym terenie czy w danym środowisku.

Najczęściej stosowanym testem wykrywającym MRSA jest hodowla.

Badanie trwa zwykle 1-2 dni. Wymaz z nosa pobierany jest z nozdrzy pacjenta bezobjawowego i posiewany na specjalne podłoże hodowlane, po inkubacji ocenia się obecność kolonii charakterystycznych dla MRSA. Czasami wymaz pobierany jest z rany lub zmiany skórnej osoby, która wcześniej leczona była z powodu zakażenia MRSA. Z wymazem tym postępuje się tak samo jak z poprzednim.

W niektórych szpitalach pracują specjalne zespoły kontrolujące rozprzestrzenianie się MRSA poprzez badania przesiewowe wśród pacjentów, podejrzanych o potencjalne nosicielstwo lub badanie przesiewowe wszystkich pacjentów przyjmowanych do szpitala. W dochodzeniach epidemiologicznych pracownicy szpitala lub domu opieki i członkowie rodzin nosicieli i inne osoby z bliskiego otoczenia, mogą być również objęci badaniem w celu wykrycia źródła zakażenia. W niektórych placówkach, takich jak np. domy opieki, można badać większą liczbę osób i w ten sposób ocenić rozszerzanie się kolonizacji w określonej populacji.

Powstały szybsze metody przesiewowe wykrywające MRSA w oparciu o techniki molekularne. Te nowe metody wykrywają w próbce potencjalnego nosiciela, określone fragmenty DNA szczepu MRSA, jak np. gen mecA. Gen ten odpowiada za oporność na takie antybiotyki jak, metycylina, oksacylina, nafcylina i dikloksacylina. Jeżeli gronkowiec jest oporny na te antybiotyki, to również inne podobne antybiotyki, jak cefalosporyny, amoksycylina z klawulonianem są nieskuteczne.

Badanie na obecność mecA nie jest powszechne, a może ono wykryć nosicielstwo w nosie lub w ranie w ciągu godzin, a nie dni, które konieczne są przy prowadzeniu hodowli. Trwają badania nad wykorzystaniem szybkich chociaż droższych, testów molekularnych.

Jedno lub więcej badań przesiewowych może być zleconych jeżeli lekarz, szpital, służby sanitarne lub badacze chcą ocenić stan kolonizacji przez MRSA pacjenta, jego rodziny i/lub grupy ludzi w danym środowisku, aby znaleźć źródło infekcji MRSA. W niektórych zamkniętych środowiskach, w których występują bliskie kontakty między ludźmi, jak np. w drużynie piłkarskiej, wśród mieszkańców domu opieki, wśród pracowników ochrony zdrowia itp. badania są zlecane, aby można było wykryć nosicielstwo, wtedy kiedy w danej populacji wystąpi wzrost zakażeń. Czasami, osoba, która była leczona z powodu zakażenia lub nosicielstwa MRSA może być badana, w celu oceny skuteczności przeprowadzonego leczenia.

Jeżeli wynik badania przesiewowego jest dodatni oznacza to, że pacjent jest nosicielem MRSA. Jeżeli wymaz z rany leczonego chorego jest nadal dodatni, świadczy to, iż w ranie nadal są obecne bakterie. Jeżeli wynik badania wymazu z nosa lub rany jest ujemny oznacza to, że MRSA są nieobecne albo obecne w zbyt małej do wykrycia ilości.

Jeżeli test molekularny potwierdza obecność genu mecA u gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus) to szczep taki klasyfikowany jest jako MRSA.

Bakterie MRSA wyhodowane w laboratorium mogą być poddane dalszym badaniom umożliwiającym ocenę rozprzestrzenienia się metycylino-opornych szczepów w najbliższym otoczeniu lub określonym regionie. Nie są one zwykle stosowane w diagnostyce indywidualnego pacjenta. Do takich badań należą elektroforeza pulsacyjna (PFGE), która umożliwia identyfikację typu i podtypu gronkowca, badanie DNA, które pozwala scharakteryzować materiał genetyczny bakterii i wykryć obecność genu mecA, odpowiedzialnego za oporność na metycylinę, oksacylinę i nafcylinę oraz inne antybiotyki beta-laktamowe z wyjątkiem cefalosporyn V generacji.

Badanie DNA umożliwia także wykrycie genów kodujących toksyny i inne czynniki wirulencji gronkowca złocistego, np. genu leukocydyny Panton-Valentine'a. Gen ten związany jest z produkcją toksyny, która znacznie zwiększa powikłania związane z zakażeniem MRSA.

Wzrasta zaniepokojenie występowaniem MRSA i podejmowane są próby ograniczenia rozprzestrzenienia się tych szczepów. Lekarze zachęcają do przeprowadzania badań kontrolnych u pacjentów z zakażeniami skóry w każdym przypadku, kiedy istnieje podejrzenie nosicielstwa. Standardowe schematy leczenia antybiotykami i/lub stosowanie maści z antybiotykami może być wystarczające w leczeniu prostych zakażeń gronkowcami, ale w przypadku infekcji MRSA często prowadzi to do niepowodzeń leczniczych.

1. Czy można zakazić się MRSA więcej niż jeden raz?

Tak. Skuteczne leczenie zakażenia lub kolonizacji MRSA nie zabezpiecza przed ponownym zakażeniem.

2. Czy można być skolonizowanym przez MRSA i o tym nie wiedzieć?

Tak, ponieważ nosiciel jest zdrowy i nie wie, że jest skolonizowany.

3. Czy różne szczepy MRSA są zawsze identyfikowane?

Nie robi się tego rutynowo. W badaniach naukowych i środowiskowych, szczepy mogą być identyfikowane, aby scharakteryzować je genetycznie i móc śledzić epidemie i kontrolować ich rozprzestrzenienie geograficzne.

4. Na czym polega profilaktyka zakażeń bakteriami MRSA?

Na częstym myciu rąk, używaniu wyłącznie własnych ręczników, mydła, opatrywaniu otwartych ran bandażem ochronnym.

W przypadku nosicieli MRSA, profilaktyka polega na stosowaniu antybiotyków w celu usunięcia bakterii MRSA z nosa. Takie działanie chroni pacjenta przed rozwojem zakażenia rany np. po zabiegu chirurgicznym i zapobiega szerzeniu się bakterii w otoczeniu nosiciela.

‍

UWAGA: Wymienione poniżej adresy stron internetowych, są źródłami uzupełniającymi. W celu obejrzenia kompletnej listy źródeł wykorzystanych w tworzeniu tej strony, kliknij tu.    

‍

Na stronie:   

Choroby: Zakażenia ran gronkowcem złocistym

‍

‍

‍

Linki do stron polskich:     

‍Informacja dla pacjentów dotycząca MRSA

‍

‍

Linki do stron obcojęzycznych:

Mayo Clinic: MRSA infection
CDC: Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA)
FamilyDoctor.org: Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA)
KidsHealth.org: MRSA