Badania laboratoryjne przesiewowe to takie badania laboratoryjne, które umożliwiają określenie ryzyka występowania danej choroby lub wykrycie samej choroby zanim jeszcze wystąpią jej objawy lub zanim pacjent zorientuje się, że znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka. Umożliwia to podjęcie działań zapobiegawczych. Badania przesiewowe są bardzo istotnym elementem medycyny profilaktycznej.

Badania przesiewowe umożliwiają wykrycie choroby w najwcześniejszym i najłatwiejszym do wyleczenia stadium i dlatego ich wartość jest największa w przypadku chorób, które są poważne a zarazem uleczalne, a ich wykrycie jeszcze przed wystąpieniem objawów przynosi korzyści.

Badania te powinny charakteryzować się wysoką czułością – czyli mieć zdolność prawidłowego wykrycia obecności choroby u osób badanych. Wiele rutynowych testów wykonywanych podczas badań kontrolnych to właśnie badania przesiewowe – na przykład oznaczenie cholesterolu lub badanie cytologiczne u kobiet. Noworodki zaraz po urodzeniu poddaje się szerokiemu zakresowi takich badań.

Dodatni wynik badania przesiewowego często oznacza konieczność wykonania bardziej specjalistycznych testów. Jest to bardzo ważne, aby prawidłowo określić brak choroby lub potwierdzić rozpoznanie.
Badanie diagnostyczne może służyć celom przesiewowym, lecz zazwyczaj wykonuje się je w celu potwierdzenia rozpoznania u osoby z objawami danej choroby.