Nowy raport opracowany przez Amerykańskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (CDC) podaje, że co roku w USA dochodzi do około 700 przypadków zgonów okołociążowych. Większości z nich można by zapobiec dzięki prawidłowej opiece prenatalnej i poporodowej. U USA w wyniku powikłań ciążowych umiera więcej kobiet niż w innych krajach rozwiniętych. W opublikowanym dnia 7 maja 2019r. raporcie autorzy poddali ocenie krajowe dane dotyczące zgonów okołociążowych w latach 2011 – 2015, jak również dane zebrane w latach 2013 – 2017 przez trzynaście komisji stanowych w sprawie umieralności matek.

Według CDC do zgonów okołociążowych może dochodzić nie tylko podczas ciąży, lecz również do roku po porodzie. Dane wykazały, że do około 30% zgonów matek dochodzi podczas ciąży, 30% w ciągu tygodnia po porodzie i 30% w okresie pomiędzy tygodniem a rokiem po porodzie.

Do zgonu matki może dojść w wyniku powikłań lub zdarzeń zapoczątkowanych przez ciążę, jak również postępu istniejących już stanów klinicznych na skutek zmian w organizmie kobiety zachodzących w prawidłowym przebiegu ciąży. Najczęstsze przyczyny zgonów okołoporodowych to choroba serca (ponad 25% zgonów) i udar. Inne zależą od ram czasowych:

• Podczas porodu do zgonów najczęściej dochodzi w wyniku obfitego krwawienia, zakażenia oraz przedostania się płynu owodniowego do krwi.
• W ciągu tygodnia po porodzie do zgonów najczęściej dochodzi w wyniku obfitego krwawienia, wysokiego ciśnienia krwi i zakażeń.
• W okresie od tygodnia do roku po porodzie najczęstszą przyczyną zgonów jest kardiomiopatia (osłabienie mięśnia sercowego).
• Wiele zgonów okołoporodowych było związanych z czynnikami towarzyszącymi, takimi jak:
• Brak dostępu do odpowiedniej, wysokiej jakości opieki zdrowotnej przed i po ciąży oraz w trakcie porodu
• Brak rozpoznania lub jego opóźnienie
• Brak wystarczających informacji dostępnych dla matek i lekarzy, dotyczących sygnałów ostrzegawczych związanych z poważnymi powikłaniami.

W raporcie CDC stwierdzono również, że w wielu przypadkach jednym z kluczowych czynników jest pochodzenie etniczne. Ryzyko zgonu z przyczyn okołociążowych u kobiet pochodzenia afroamerykańskiego, indiańskiego i alaskańskiego trzykrotnie przewyższało ryzyko u kobiet rasy białej. Jednak w większości można zapobiec zgonom matek bez względu na ich rasę lub pochodzenie etniczne. Według raportu CDC prawidłowa opieka zdrowotna i leczenie podjęte w odpowiednim czasie pozwala zapobiec trzem z pięciu przypadków śmierci okołociążowej.

Zapewnienie wysokiej jakości opieki zdrowotnej przez cały okres ciąży i po porodzie powinno stanowić jeden z priorytetów w każdym kraju – mówi dyrektor CDC dr. Robert R. Redfield. – Wprawdzie większość ciąży przebiega bez powikłań, jednak wzywamy instytucje ochrony zdrowia publicznego do zwiększania świadomości kobiet ciężarnych i po porodzie w zakresie objawów powikłań okołociążowych oraz podkreślamy zapotrzebowanie na opiekę profilaktyczną, która pozwala ocalić życie.  

‍

Ciąża a choroba serca

Kilka dni przed opublikowaniem raportu CDC, kolegium American College of Obstetricians and Gynecologists- Amerykańskie Stowarzyszenie Położników i Ginekologów (ACOG) opublikowało nowe wytyczne w zakresie leczenia chorób serca podczas i po zakończeniu ciąży. Zaniepokojone wysokim odsetkiem zgonów związanych z chorobą serca u kobiet ciężarnych i po porodzie, a w szczególności wysokim odsetkiem zgonów u kobiet innych ras, ACOG zachęca lekarzy do natychmiastowego zastosowania się do wytycznych.

Każda ciąża stanowi obciążenie dla serca, dlatego też bardzo ważne są regularne wizyty kontrolne, monitorowanie ciśnienia krwi oraz wykonywanie innych badań. Do czynników obciążających należy zwiększenie objętości krwi w organizmie (czyli konieczność bardziej wydajnego pompowania przez serce), wzrost tętna o około 10 – 15 uderzeń na minutę oraz potencjalnie niebezpieczne zmiany ciśnienia krwi.

Kobietom ze zdiagnozowaną chorobą serca zaleca się powzięcie określonych środków ostrożności, jednak nie każda ciężarna jest świadoma istniejącej choroby serca, a niektóre nieprawidłowości ujawniają się dopiero w ciąży. Według ACOG, przypadki chorób serca, które rozwijają się szybko i niepostrzeżenie podczas ciąży są znacznie częstsze niż choroby istniejące wcześniej. Należą do nich nadciśnienie, atak serca (bardzo rzadko) i zaburzenia rytmu serca mogące wskazywać na problemy kardiologiczne. ACOG zaleca, aby u każdej kobiety ciężarnej oceniać ryzyko wystąpienia choroby serca  podczas ciąży i po porodzie.

‍

Zwiększanie świadomości i poprawa opieki zdrowotnej

Według CDC każda osoba opiekująca się kobietą podczas ciąży, porodu i okresu po porodzie odgrywa rolę w zapobieganiu zgonom okołociążowym. Rolą matki jest zapoznanie się z objawami mogącymi sygnalizować powikłania, a podczas wizyt lekarskich informowanie o ciąży lub niedawno przebytym (szczególnie w ciągu minionego roku) porodzie.

W opracowaniu podkreślamy konieczność dostępu do wysokiej jakości usług, świadomości ryzyka oraz wczesnego rozpoznania. Ważne są również możliwości zapobiegania zgonom okołoporodowym w przyszłości – powiedziała dr Wanda Barfield, dyrektor Działu Zdrowia Reprodukcyjnego w Krajowym Centum Zapobiegania Chorobom Przewlekłym i Promocji Zdrowia.- Identyfikując i szybko reagując na sygnały ostrzegawcze nie tylko w ciąży, ale do roku po porodzie, możemy uratować życie.

Aby zmniejszyć ryzyko zgonu okołoporodowego, kluczowe jest przestrzeganie wszystkich wizyt lekarskich oraz wykonywanie wszystkich zleconych badań, takich jak pomiar ciśnienia tętniczego, jak również omówienie wyników badań i stosowanie się do wszystkich zaleceń lekarza.  

Lab Tests Online oferuje szczegółowy przewodnik po badaniach zalecanych kobietom ciężarnym oraz przygotowującym się do zajścia w ciążę.

‍

MATERIAŁY POWIĄZANE:

Na tej stronie:
Testy:
‍Badania wykonywane przed poczęciem
‍
‍Choroby:
‍Ciąża

Linki do stron obcojęzycznych:

Women's Health
‍Womenshealth.gov: Pregnancy

‍