Artykuły zamieszczone w dziale Laboratorium dostarczą Ci ogólnych informacji na temat obróbki pobranej krwi, wymazu z gardła oraz krwiodawstwa i krwiolecznictwa.
Badanie
W jakich przypadkach badanie jest wykonywane?
W jakich przypadkach badanie jest zlecane?
Co oznacza wynik?
Uwaga
Dla wielu oznaczeń nie ustalono standardowych zakresów referencyjnych. Ze względu na to, że wartości te zależą od wielu czynników takich jak: wiek, płeć, badana populacja, metoda oznaczenia, wyniki przedstawione jako wartości liczbowe mają różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wynik powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego oznaczenia. Lab Tests Online zaleca, aby pacjent przedyskutował wyniki testu z lekarzem. Dodatkowe informacje na temat zakresów referencyjnych są dostępne w artykule:
Terminami tymi określa się substancje chemiczne lub produkty roślinne wpływające na umysł i ciało. Część spośród nich to substancje legalne, takie jak alkohol i tytoń, a także leki dostępne bez recepty lub na receptę, zaś inne to substancje nielegalne.
Odpowiednio stosowane leki na receptę i bez recepty leczą schorzenia i poprawiają stan zdrowia danej osoby. Jednak ich niewłaściwe przyjmowanie może prowadzić do problemów zdrowotnych, w tym do uzależnienia. Używanie tych substancji można podzielić na dwie ogólne kategorie, w zależności od sposobu ich uzyskania:
- Zażywanie narkotyków: Zażywanie narkotyków odnosi się do przyjmowania jakiejkolwiek nielegalnej substancji poprzez spożycie, wdychanie, palenie lub wstrzykiwanie do organizmu. Narkotyki są często używane ze względu na swoje właściwości zmieniające świadomość umysł, ale mogą być również przyjmowane w innych celach, takich jak utrata wagi lub poprawa wyników sportowych.
- Nadużywanie leków i używek: Odnosi się do korzystania z legalnie uzyskanych substancji w sposób, który jest niezdrowy lub odbiega od zaleceń lekarskich. Obejmuje nadmierną konsumpcję alkoholu, leków bez recepty, palenie tytoniu oraz nadużywanie leków na receptę.
Zażywanie narkotyków, nadużywanie leków i nadmierna konsumpcja używek może prowadzić do rozwoju uzależnienia. Uzależnienie jest przewlekłą chorobą, w której długotrwałe zażywanie pewnych substancji prowadzi do zmian w mózgu. Jest to złożone schorzenie dotyczące mózgu, genetyki, a także środowiska i doświadczeń życiowych danej osoby. Osoba uzależniona kontynuuje kompulsywne używanie pewnych środków, pomimo negatywnych konsekwencji.
Pacjenci zaniepokojeni używaniem, nadużywaniem lub uzależnieniem od narkotyków, leków czy używek powinni omówić swoje problemy z lekarzem pierwszego kontaktu lub lekarzem psychiatrą. Istnieje wiele skutecznych metod leczenia zaburzeń związanych z używaniem tych substancji, jak również uzależnień.
Rola testów na obecność leków i narkotyków
Testy te mają na celu udowodnienie, że dana osoba używała lub nadużywała narkotyków, leków lub używek. Najczęściej wykonuje się je ze względu na potrzeby miejsca pracy. Pracodawcy mogą wymagać badania na obecność tych substancji przed zatrudnieniem kandydata. Po zatrudnieniu pracownika mogą być również wymagane testy losowe lub okresowe.
Pracodawcy mogą przeprowadzać testy na obecność używek, leków i narkotyków w przypadku podejrzenia na podstawie objawów zaobserwowanych w miejscu pracy. Pracownika można również poddać testowi po wypadku lub innym zdarzeniu w pracy. Badanie wykonuje się również po dłuższej nieobecności pracownika i jego gotowości do powrotu na stanowisko pracy.
Badania przesiewowe w zakresie używek, leków i narkotyków można wykorzystać w wielu różnych sytuacjach, w tym:
- Badania prawne lub kryminalistyczne: W ramach dochodzenia lub sprawy sądowej w celu dostarczenia dowodów przestępstwa lub w przypadku wykorzystywania lub zagrożenia dzieci. Dodatkowo, badanie można wykonać w ramach ustalenia, czy dana osoba prowadzi samochód pod wpływem alkoholu lub przebywa w miejscu publicznym pod wpływem środków odurzających.
- Testy medyczne: Pacjenci mogą być poddawani badaniom pod kątem używania lub nadużywania używek i narkotyków w ramach oceny medycznej, na przykład u pacjentów oczekujących na przeszczep organów. W przypadku wyniku dodatniego pacjent nie zostaje zakwalifikowany. Oznaczenie wykonuje się również u pacjentów w stanie krytycznym, u których może dojść do przedawkowania.
- Przestrzeganie zasad leczenia: Testy na obecność używek i narkotyków zleca się w celu kontroli przestrzegania nakazanych przez sąd programów leczenia, jako warunek zwolnienia warunkowego, podczas uczestnictwa w programie leczenia uzależnień, lub w ramach postępowania dotyczącego opieki nad dzieckiem lub praw rodzicielskich.
- Monitorowanie nadużywania leków na receptę: Lekarz może zlecić wykonanie testu u pacjenta przyjmującego leki, które łatwo powodują uzależnienie, w tym opioidy podawane w celach przeciwbólowych. Okresowe lub losowe testy pomagają zapewnić, że pacjenci przyjmują odpowiednie dawki.
- Testy dla sportowców: Zawodowi sportowcy często muszą poddawać się testom na obecność używek, leków i narkotyków lub innych substancji, które są uważane za zwiększające wydajność organizmu.
- Testy wojskowe: Okresowe lub losowe testy na obecność leków i narkotyków mogą być wymagane od pracowników wojska.
Kto powinien poddać się badaniu ?
Testy na obecność leków i narkotyków mogą być wymagane w wielu przypadkach, np. przy zatrudnieniu, uprawianiu sportów zorganizowanych, przyjmowaniu leków, a także w dochodzeniach policyjnych i sprawach sądowych. Test można zlecić również, jeśli pacjent jest leczony z powodu zaburzeń związanych z przyjmowaniem niektórych substancji.
Przy rozważaniu stosowania testów testu na obecność leków i narkotyków istotne są również kwestie prawne i etyczne. Ze względu na delikatny charakter tych testów i potencjalne konsekwencje uzyskanych wyników, należy uzyskać zgodę pacjenta na przeprowadzenie badania, jeśli to tylko możliwe. zgodę na wykonanie testów. Bardziej złożone kwestie prawne i etyczne mogą pojawić się w szczególnych sytuacjach, takich jak:
- Testy na obecność narkotyków u nieletnich: Chociaż w niektórych krajach badanie dziecka na obecność narkotyków bez jego zgody jest legalne, Amerykańska Akademia Pediatrii zaleca, aby lekarze nie testowali dzieci na obecność narkotyków bez ich wiedzy lub zgody, chyba że jest to konieczne z medycznego punktu widzenia.
- Testy na obecność narkotyków w czasie ciąży: Przy rozważaniu testów na obecność narkotyków w trakcie ciąży ważne jest, aby ciężarne pacjentka omówiła z lekarzem federalne i stanowe przepisy dotyczące poufności danych pacjenta oraz potencjalne konsekwencje w przypadku wykrycia określonej danej substancji. Amerykańskie Towarzystwo Medycyny Uzależnień zaleca, aby lekarze uzyskiwali zgodę kobiet w ciąży przed przeprowadzeniem testów, z wyjątkiem nagłych przypadków.
Wyniki testów
Wyniki testów na obecność leków i narkotyków zazwyczaj podaje się jako dodatnie lub ujemne. Wyniki dodatnie wskazują na obecność danej substancji na poziomie lub powyżej poziomu referencyjnego dla odpowiednego testu. Wynik ujemny wskazuje na brak obecności substancji lub jej poziom nieprzekraczający wartości interpretowanej jako dodatnia. Istnieje kilka kwestii, o których należy pamiętać przy interpretacji wyników:
- Konieczne może być wykonanie badań potwierdzających: Dodatnie wyniki wstępnego oznaczenia zwykle wymagają dodatkowego potwierdzenia. Testy potwierdzające wykorzystują inną technikę oraz zwiększają dokładność poprzez zmniejszenie ryzyka uzyskania wyniku fałszywie dodatniego, kiedy osoba badana nie używała danej substancji.
- Testy narkotykowe mogą nie oceniać stanu odurzenia: Dodatni wynik testu nie zawsze oznacza, że dana osoba znajduje się w stanie odurzenia, ponieważ mogą wykrywać substancję w stężeniu niższym niż niezbędne do wywołania efektów fizycznych. Ponadto niektóre testy mogą wykrywać obecność narkotyków przez kilka dni lub tygodni po ich zażyciu, więc odurzające działanie narkotyku ustąpiło.
- Ryzyko wyników fałszywie dodatnich: Leki i niektóre produkty spożywcze mogą powodować uzyskanie wyników fałszywie dodatnich. Przykładem jest spożycie maku powodujące dodatnie wyniki testu na opioidy czy przyjmowanie dostępnych bez recepty leków na przeziębienie, powodujących dodatnie wyniki testu na PCP (fencyklidynę).
- Ryzyko wyników fałszywie ujemnych: Ujemny wynik testu pomimo zażywania lub nadużywania badanej substancji przez pacjenta, może wystąpić z kilku powodów, takich jak niewłaściwe pobranie lub oznaczenie próbki, próba obejścia lub sfałszowania testu na przez pacjenta, lub obecności substancji nieujętej w danym teście. Na przykład test na obecność amfetaminy nie umożliwia wykrycia wszystkich typów tej substancji i nie wszystkie testy wykrywają najczęściej stosowane amfetaminy, takie jak MDMA i metamfetamina.
Rodzaje testów na obecność leków i narkotyków
Istnieje wiele rodzajów testów na obecność leków i narkotyków. Różnią się one od siebie rodzajem wykrywanej substancji, materiału do badania oraz tym, czy wykrywają obecność narkotyku lub leku, czy też ich produktów przemiany materii, czyli substancji, które pozostają w organizmie po tym, jak narkotyk lub lek zostanie zmetabolizowany.
Wprawdzie oznaczenia najczęściej wykonuje się w moczu, lecz można w tym celu wykorzystać również próbki krwi, włosów, kału, potu, wydychanego powietrza i śliny. Preferowane są testy wykonywane w moczu, ponieważ są niedrogie, nieinwazyjne i pozwalają wykryć szeroki zakres substancji. Testy wykonywane w mieszkach włosowych mogą być stosowane w rozpoznaniu przewlekłego lub długotrwałego używania.
Testy na obecność leków i narkotyków są w stanie stwierdzić/wykryć zażycie substancji w określonym przedziale czasowym, zwanym oknem detekcji. Okna detekcji różnią się w zależności od wielu czynników, w tym przedziału czasowego oraz i ilość zażywanej substancji, jak również szybkości jej rozkładu i usuwania z organizmu. Testy mogą obejmować następujące substancje
Testy narkotykowe mogą wykrywać tylko jedną substancję, ale dzięki panelom testowym można też oznaczać kilka substancji jednocześnie. Chociaż dostępne panele różnią się zależności od placówki, czy lokalizacji, najczęściej w ich skład wchodzi pięć substancji: amfetamina, kokaina, marihuana, opioidy i PCP.
Panel testowy obejmujący 10 substancji wykrywa szerszą gamę narkotyków, a także leków dostępnych na receptę. Oprócz narkotyków wykrytych w 5-czynnikowym teście narkotykowym obejmuje również barbiturany, benzodiazepiny, metakwalon, metadon i propoksyfen.
Testy na obecność narkotyków
Testy na obecność narkotyków wykonuje się w różnych placówkach medycznych: w szpitalach, laboratoriach i innych, jak również w zamkniętych i otwartych ośrodkach leczenia narkomanii.
Pacjenci zobowiązani do poddania się testom na obecność narkotyków, powinni omówić wymagania z pracodawcą lub administratorem programu. Inni pacjenci zainteresowani testami na obecność narkotyków powinni porozmawiać ze swoim lekarzem, aby ustalić, czy są one odpowiednie w ich przypadku.
Testy do badań w warunkach domowych
Dostępne są testy na obecność narkotyków do wykonania w warunkach domowych, jednak należy pamiętać, że nie zastępują one oznaczeń wykonanych przez pracownika opieki zdrowotnej i mogą nie uwzględniać drugiego testu potwierdzającego. Niektóre zestawy zawierają instrukcje umożliwiające wysłanie próbki do laboratorium w celu potwierdzenia uzyskanego wyniku dodatniego.
Oferta obejmuje testy na obecność określonych substancji, jak również panele narkotykowe, wykrywające obecność wielu substancji w jednej próbce.
Rodzice mogą być zainteresowani testami wykonywanymi w warunkach domowych, dla dzieci i młodzieży, jednak Amerykańska Akademia Pediatrii przestrzega przed ich stosowaniem. Badania naukowe nie wykazały, że ograniczają one używanie narkotyków, jednak istnieje możliwość błędnej interpretacji wyników oraz negatywnego wpływu na relacje między dziećmi a rodzicami.
Źródła i dodatkowe materiały
Dodatkowe materiały związane z używaniem i nadużywaniem leków, używek i narkotyków oraz testami na ich obecność są dostępne pod poniższymi linkami:
