Siedmioletni projekt mający na celu ujednolicenie przedziałów referencyjnych odnosi sukcesy na świecie.
Lekarz prowadzący wykorzystuje wyniki badań laboratoryjnych w różnych celach, w tym również w celu rozpoznania choroby lub monitorowania stanu klinicznego pacjenta. Kluczowym elementem tego procesu jest porównanie wyników pacjenta z wynikami prawidłowymi uzyskiwanymi u osób zdrowych. Wydaje się, że jest to prosty proces, co pokazano w animacji, jednak określenie wartości prawidłowych, które specjaliści nazywają przedziałami lub zakresami referencyjnymi, niesie za sobą wiele trudności. Jedną z nich jest fakt, że laboratoria na terenie Australii stosują różne analizatory i metody oznaczeń. Różnice pomiędzy metodami są jedną z przyczyn, dla których zakresy referencyjne mogą się różnić. Dlatego też dotychczas w artykułach zamieszczanych na stronie LTOAU nie podawano przedziałów referencyjnych dla żadnego z opisywanych testów.
Jednak sytuacja zmienia się na lepsze dzięki projektowi prowadzonemu przez organizację branżową, w skład której wchodzi LTOAU oraz Australasian Association of Clinical Biochemists (AACB). Członkami AACB są naukowcy i patologowie pracujący w laboratoriach patologicznych (medycznej diagnostyki laboratoryjnej). Stwierdzili oni, że istnienie różnych przedziałów referencyjnych dla tej samej substancji może powodować utrudnienia dla pacjentów, lekarzy i konsumentów, w związku z tym siedem lat temu wdrożyli projekt mający na celu znalezienie sposobu na zapewnienie jednego zharmonizowanego zakresu referencyjnego dla każdej z oznaczanych substancji, bez względu na miejsce wykonania testu.
Z uwagi na szeroki zakres, projekt trwał kilka lat i wymagał szeroko zakrojonej współpracy pomiędzy badaczami realizującymi projekt oraz przedstawicielami producentów odczynników i analizatorów do diagnostyki in vitro.
W ramach projektu zebrano dane ze wszystkich placówek laboratoryjnych, w celu określenia różnic w zakresach referencyjnych dla określonej substancji. Następnie określono przyczyny tych różnic – jeżeli były one spowodowane metodą analityczną, dostawca lub producent mógł dokonać modyfikacji testu w sposób umożliwiający uzyskiwanie wyników, które są takie same lub zbliżone do wszystkich innych metod. W niektórych przypadkach AACB zaleciła wykorzystanie jednej metody oznaczeń określonej substancji we wszystkich laboratoriach.
W przypadku niektórych substancji istnieją istotne różnice pomiędzy zakresami referencyjnymi dla kobiet i dla mężczyzn, przez co nie ma możliwości ustalenia jednego zakresu referencyjnego dla wszystkich badanych i należy określić odrębne zakresy uwzględniające płeć. Jednym z najbardziej istotnych aspektów projektu harmonizacji było wykazanie, że wyniki niektórych oznaczeń są zdecydowanie różne u noworodków i małych dzieci i zmieniają się wraz z wiekiem. Wiele pracy włożono więc w określenie zakresów referencyjnych u pacjentów pediatrycznych.
Australia stała się pionierem w tym obszarze badań laboratoryjnych i jest pierwszym krajem, który przyjął zharmonizowane przedziały referencyjne, określone w oparciu o badania naukowe. Zakresy dla 18 testów u osób dorosłych oraz dla 9 testów wykonywanych u dzieci są już dostępne na stronie Lab Tests Online AU.
Wszystkie laboratoria postanowiły posługiwać się tymi zakresami, jednak może upłynąć trochę czasu, zanim zostaną one uwzględnione na wydawanych wynikach badań. Zharmonizowane wartości referencyjne zastosowano na razie wyłącznie w odniesieniu do najczęściej wykonywanych testów, w kolejce czeka jeszcze wiele innych. Projekt harmonizacji może stanowić szybkie rozwiązanie problemu, lecz nadal trwają prace mające na celu harmonizację zakresów referencyjnych dla testów rzadko wykonywanych i tych oznaczanych metodami z zastosowaniem najnowszych technologii.
Zakresy referencyjne (inaczej przedziały referencyjne) stanowią sposób porównania wyników pacjenta z wynikami uznanymi za prawidłowe w populacji osób zdrowych. (video zamieszczone dzięki uprzejmości LTO AU).
Link do strony źródłowej:
Harmonised Reference Intervals