Cholesterol jest substancją niezbędną do życia. W 2/3 jest syntetyzowany w wątrobie, a w 1/3 dostarczany z pożywieniem.

Jest podstawowym składnikiem błon komórkowych we wszystkich narządach i tkankach organizmu.

Służy do syntezy hormonów kluczowych dla rozwoju i wzrostu organizmu oraz reprodukcji, jak również kwasów żółciowych, które są konieczne do wchłaniania składników pokarmowych z pożywienia Stężenie cholesterolu oznacza się głównie w ramach oceny ryzyka sercowo-naczyniowego jak również u osób z rozpoznaną chorobą niedokrwienną serca (chorobą wieńcową, dusznicą bolesną, po zawale serca) oraz u osób, u których rodzinnie występuje podwyższony poziom cholesterolu lub choroba niedokrwienna serca w młodym wieku.

U osób ze skłonnościami do wysokiego poziomu cholesterolu lub spożywających zbyt wiele pokarmów o wysokiej zawartości cholesterolu, tłuszczów nasyconych, stężenie cholesterolu we krwi może wzrastać i mieć niekorzystny wpływ na stan zdrowia. Nadmiar cholesterolu z krwi może odkładać się w formie blaszek na ścianach naczyń krwionośnych, które ostatecznie blokują światło naczyń krwionośnych, co prowadzi do twardnienia tętnic (miażdżyca) i wzrostu ryzyka wystąpienia licznych problemów zdrowotnych takich jak choroba serca i udar.
Monitorowanie i zachowanie właściwego poziomu cholesterolu jest istotne dla zachowania dobrego stanu zdrowia. Za wartość pożądaną uznaje się  stężenie cholesterolu poniżej 200 mg/dl (5,18 mmol/l).

Niektóre leki, takie jak sterydy anaboliczne, beta-blokery, epinefryna, doustne leki antykoncepcyjne i witamina D podwyższają stężenie cholesterolu.

Krew do oznaczenia cholesterolu jest pobierana z żyły, a do badania zasadniczo nie trzeba się szczególnie przygotowywać.
Niemniej jednak badanie cholesterolu jest zlecane wraz z oceną innych frakcji lipidowych i wówczas konieczne jest wykonanie badania po 12-godzinnym okresie głodzenia.