Aby rozpoznać zakażenie Trichomonas vaginalis, małym, jednokomórkowym pasożytem, który zwykle jest przenoszony drogą płciową i wywołuje zapalenie pochwy u kobiet i cewki moczowej i stercza u mężczyzn.

Jeżeli u kobiety występują takie objawy zakażenia jak: cuchnąca wydzielina z pochwy, świąd zewnętrznych narządów płciowych i/lub ból podczas oddawania moczu. U mężczyzn objawami rzęsistkowicy są: częste parcie na mocz i/lub wydzielina z cewki moczowej.

U kobiet pobiera się wymaz z wydzieliny pochwy, u mężczyzn wymaz pochodzi z wnętrza cewki moczowej. Czasami do badania pobiera się próbkę moczu.

Nie.

Badanie wykonuje się, aby wykryć zakażenie Trichomonas vaginalis, przenoszonego drogą płciową mikroskopijnego pasożyta, który powoduje zakażenia pochwy u kobiet i zapalenie cewki moczowej i gruczołu krokowego u mężczyzn.

Zgodnie z wytycznymi CDC, rzęsistkowica jest najczęstszą uleczalną chorobą przenoszoną drogą płciową u młodych, seksualnie aktywnych kobiet. W Stanach Zjednoczonych notuje się średnio około 7,4 miliona nowych przypadków zachorowania u kobiet i u mężczyzn, a najwyższy odsetek chorych jest wśród kobiet pomiędzy 16 i 35 rokiem życia.

Trichomonas vaginalis jest jedną z najczęstszych przyczyn zakażenia pochwy u kobiet, które charakteryzuje się:

• Obrzękiem pochwy
• Swędzeniem, podrażnieniem i bolesnością
• Uczuciem pieczenia
• Pienistymi, zielono-żółtymi upławami
• Nieprzyjemnym zapachem
• Częstym parciem na mocz
• Krwawieniami z dróg rodnych

Objawy mogą utrzymywać się od kilku dni do kilku tygodni. Leczenie polega na podaniu antybiotyków, również dla partnera seksualnego osoby, u której stwierdzono zakażenie. W trakcie leczenia powinno się zaniechać kontaktów płciowych.

Przewlekłe zakażenie lub zakażenie nieleczone może powodować zmiany patologiczne w obrębie nabłonka szyjki macicy, wykrywane podczas badania cytologicznego. Wystąpienie zakażenia rzęsistkiem pochwowym u kobiety w ciąży może prowadzić do szeregu komplikacji, w tym do przedwczesnego porodu i niskiej masy urodzeniowej noworodka.Od kobiet pobiera się wydzielinę z pochwy lub wymaz z szyjki macicy. Próbka może być pobrana wymazówką, która jest używana do wymazów pobieranych do badań cytologicznych. Od mężczyzn materiał do badania stanowi wymaz z cewki moczowej, gdyż inny materiał może być zanieczyszczony moczem lub wydzieliną gruczołu krokowego.

Badanie jest wykonywane w celu zdiagnozowania zakażenia o etiologii Trichomonas vaginalis. U kobiet objawem zakażenia może być pojawienie się małych czerwonych wybroczyn/ranek na ścianach pochwy lub szyjki macicy, których obecność może stwierdzić lekarz podczas badania ginekologicznego.

Pobrana wydzielina jest oceniana pod mikroskopem (mokry preparat), posiewana lub opracowana metodami molekularnymi aby wykryć obecność Trichomonas vaginalis. Ocena mikroskopowa preparatu pozwala na szybkie potwierdzenie, czy występujące objawy mogą być wynikiem zakażenia rzęsistkiem. Przygotowany preparat jest oglądany w mikroskopie kontrastowo-fazowym. Metoda ta jest prosta i szybka, ale obarczona dużym błędem, gdyż pasożyta można nie zauważyć w preparacie.

Hodowla jest bardziej czuła niż badanie mikroskopowe, ale wymaga około 7 dni, aby namnożyć pasożyta w odpowiedniej liczbie komórek, na podstawie których dopiero można przeprowadzić identyfikację. Inne dostępne metody opierają się na bezpośredniej fluorescencji przeciwciał (Direct Fluorescent Antibody, DFA) lub na wykryciu antygenów Trichomonas vaginalis. Badania molekularne, bazujące na bezpośrednim wykrywaniu DNA i technice PCR są najbardziej czułe i umożliwiają uzyskanie wyniku w ciągu 24 godzin od pobrania materiału do badania. Próbka do badania może zostać pobrana podczas rutynowego badania ginekologicznego, w trakcie którego jest pobierany wymaz na badanie cytologiczne.

Lekarz zleca badanie jeżeli pacjentka narzeka na takie objawy, jak: cuchnąca wydzielina z pochwy czy ból przy oddawaniu moczu. Jeżeli stwierdzona jest inna choroba przenoszona drogą płciową również można jednocześnie zlecić badanie w kierunku rzęsistkowicy. Podobnie, jeżeli zostanie stwierdzona rzęsistkowica, lekarz może zalecić wykonanie badań w kierunku zakażenia Chlamydia (chlamydioza) lub dwoinką rzeżączki, ponieważ choroby przenoszone droga płciową mogą występować razem.

Dodatni wynik badania świadczy o aktywnym zakażeniu, które wymaga leczenia. Leczeniu musi zostać poddany również partner seksualny osoby zakażonej.

Zakażona osoba należy do grupy zwiększonego ryzyka zachorowania na inne choroby przenoszone drogą płciową i w związku z tym lekarz może zlecić przeprowadzenie jednocześnie badań w kierunku innych zakażeń. Zakażenie Trichomonas vaginalis zwiększa podatność na zakażenie wirusemHIV u kobiet, które miały z nim kontakt.

Zakażenia rzęsistkiem mają wpływ na ciążę, powodując przedwczesne porody i niską wagę urodzeniową dziecka. Zakażona osoba powinna poinformować lekarza o zajściu w ciążę ponieważ będzie on mógł prowadzić ją odpowiednio inaczej w pierwszych trzech miesiącach ciąży.

W próbkach zanieczyszczonych kałem można wykryć niepatogennego pasożyta (Trichomonas hominis), który jest podobny morfologicznie do Trichomonas vaginalis, i może być mylnie identyfikowany jako rzęsistek pochwowy w trakcie obserwacji mikroskopowej preparatu bezpośredniego. Jego obecność w próbce badanej nie wymaga włączenia leczenia u pacjenta.

1. Jakie są objawy zakażenia rzęsistkiem?

U kobiety najczęstszymi objawami są odrażający zapach wydzieliny z pochwy i pieczenie lub zaczerwienienie wokół pochwy. Inne objawy to ból podczas stosunków seksualnych, ból lub uczucie wzdęcia w podbrzuszu lub pachwinach i parcie na pęcherz oraz potrzeba częstego oddawania moczu z bólem i pieczeniem. U około 50% kobiet nie występują żadne objawy zakażenia Trichomonas vaginalis.

U mężczyzn najczęściej występuje zapalenie cewki moczowej, w którym występuje wydzielina z cewki, potrzeba częstego oddawania moczu i pieczenie. Mężczyźni, u których nie występują objawy, bezobjawowi nosiciele mogą przenosić zakażenie na innych.

‍

2. Jak rzęsistek jest przenoszony?

Pasożyt ten przenoszony jest przez kontakty seksualne.

‍

3. Jak leczy się rzęsistkowicę?

Najczęściej leczy się antybiotykiem (metronidazol). Większość antybiotyków przeznaczonych do leczenia zakażeń bakteryjnych będzie nieskuteczna. Wszyscy partnerzy seksualni powinni być poddani leczeniu w tym samym czasie lub może dojść do ponownego zakażenia.

‍

4. Jak można temu zapobiec?

CDC zaleca następujący schemat postępowania, aby zapobiegać zakażeniu Trichmonas vaginalis:

• Wstrzymanie się od kontaktów seksualnych, lub
• Ograniczenie liczby partnerów seksualnych. Im więcej partnerów seksualnych tym większe ryzyko zetknięcia się z osobą z rzęsistkowicą lub inną choroba przenoszoną drogą płciową.
• Partner osoby zakażonej musi być także leczony. Zapobiegnie to ponownemu zakażeniu.

‍

5. Jak długo muszę czekać na wynik?

Jeżeli w trakcie badania ginekologicznego lekarz zaobserwuje czerwone rany na ściankach pochwy, może zlecić wykonanie preparatu bezpośredniego. Są również szybkie testy wykrywające antygeny Trichomonas vaginalis, a ich wynik można uzyskać po 10 minutach od pobrania próbki do badania. Inne metody wymagają przesłania pobranego materiału do laboratorium, a ich wynik uzyskuje się po dłuższym czasie. Wynik badań molekularnych może zostać wydany w ciągu 24 godzin, a z hodowli (wynik posiewu) po około 7 dniach. Metoda, która pozwala na wykrycie Trichomonas vaginalis w próbce pobranej z pochwy kobiety lub cewki moczowej/moczu od mężczyzn, wymaga zastosowania specjalnego podłoża transportowego, zapewniającego wzrost rzęsistka i jednocześnie hamującego wzrost innych drobnoustrojów, mogących zanieczyszczać pobraną próbkę. Wynik tej metody może zostać uzyskany w ciągu 24-72 godzin.

‍

6. Jakie powikłania mogą wyniknąć w wyniku nieleczonego lub źle leczonego zakażenia Trichomonas vaginalis?

Nieleczone lub źle leczone zakażenie może skutkować wzrostem ryzyka zapalenia narządów w obrębie miednicy mniejszej u kobiet (pelvic inflammatory disease, PID). U mężczyzn zakażenie może przebiegać bezobjawowo, co prowadzi do przewlekłego występowania zakażenia i możliwości powtórnej infekcji partnera/partnerów seksualnych.

‍

UWAGA: Wymienione poniżej adresy stron internetowych, są źródłami uzupełniającymi. W celu obejrzenia kompletnej listy źródeł wykorzystanych w tworzeniu tej strony, kliknij tu.

‍

Na tej stronie

Choroby:  choroby przenoszone drogą płciową, rzęsistkowica, rzeżączka, kiła, chlamydioza, HPV, HIV

Linki polskojęzyczne

Wytyczne postępowania w zarażeniu rzęsistkiem pochwowym

Linki obcojęzyczne

Centers for Disease Control and Prevention: Trichomoniasis
MedlinePlus Medical Encyclopedia: Trichomoniasis
American Sexual Health Association: Trichomoniasis
TeensHealth: Trichomoniasis