Artykuły zamieszczone w dziale Laboratorium dostarczą Ci ogólnych informacji na temat obróbki pobranej krwi, wymazu z gardła oraz krwiodawstwa i krwiolecznictwa.
Badanie
W jakich przypadkach badanie jest wykonywane?
W jakich przypadkach badanie jest zlecane?
Co oznacza wynik?
Uwaga
Dla wielu oznaczeń nie ustalono standardowych zakresów referencyjnych. Ze względu na to, że wartości te zależą od wielu czynników takich jak: wiek, płeć, badana populacja, metoda oznaczenia, wyniki przedstawione jako wartości liczbowe mają różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wynik powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego oznaczenia. Lab Tests Online zaleca, aby pacjent przedyskutował wyniki testu z lekarzem. Dodatkowe informacje na temat zakresów referencyjnych są dostępne w artykule:
Niedokrwistość to stan chorobowy charakteryzujący się spadkiem liczby krwinek czerwonych poniżej normy. U chorych występuje niedobór hemoglobiny, czyli białka zawartego w krwinkach czerwonych, rozprowadzającego tlen w organizmie.
Niedokrwistość jest najczęściej występującą chorobą krwi u Amerykanów. Mogą jej towarzyszyć nasilone objawy, lecz może również przebiegać bezobjawowo. Najczęściej występuje zmęczenie, duszności i bóle głowy.
Istnieje wiele rodzajów niedokrwistości o różnych podłożach. Zazwyczaj jest ona związana z brakiem wystarczającej liczby krwinek czerwonych, wzmożonym niszczeniem krwinek czerwonych lub utratą krwi. W celu rozpoznania niedokrwistości oraz choroby leżącej u jej podstaw należy wykonać odpowiednie badania.
Cel testów w kierunku niedokrwistości.
Rutynowe badania krwi, na przykład podczas kontroli stanu zdrowia, mogą ujawnić nieznaczną niedokrwistość o łagodnych objawach lub przebiegającą bezobjawowo.
U chorych z objawami badania diagnostyczne w kierunku niedokrwistości pomaga stwierdzić, czy spadła liczba czerwonych krwinek. Dokładna analiza krwi często pomaga w określeniu typu i przyczyny tego stanu.
Ponieważ niedokrwistość jest chorobą krwi, większość testów wykonuje się właśnie w tym materiale. Czasami jednak lekarz chce sprawdzić, czy istnieją przyczyny uzasadniające wykonanie innego typu badań.
Typy badań w kierunku niedokrwistości.
Morfologia krwi jest podstawowym badaniem w diagnostyce niedokrwistości. Polega na oznaczeniu różnych typów krwinek. Często stanowi element badań rutynowych wykonywanych dla rozpoznania problemów zdrowotnych. Pomaga również stwierdzić obecność niedokrwistości.
W morfologii krwi analizuje się liczbę różnych krwinek oraz poziom białka zwanego hemoglobiną we krwi. Inne testy, które opisano w tabelach poniżej, zleca się w zależności od wyników morfologii, objawów i wywiadu z pacjentem.
Dodatkowe testy pomagają w określeniu typu i przyczyny niedokrwistości, lecz większość pacjentów nie wymaga dogłębnych badań. O tym, które z nich są wskazane w indywidualnym przypadku pacjenta, decyduje lekarz.
Ponieważ niedokrwistość jest chorobą krwi, większość testów opisanych poniżej można wykorzystać w dogłębnej analizie różnych składników morfotycznych. Badania takie jak rozmaz, różnicowanie białych krwinek oraz liczba retikulocytów często pomagają w ocenie niedokrwistości wykrytej w nieprawidłowym badaniu morfologicznym. Inne wymienione badania krwi mogą mieć uzasadnienie w indywidualnych okolicznościach.
W niektórych typach niedokrwistości proces niszczenia krwinek czerwonych przebiega szybciej niż proces ich zastępowania. Poniższe badania służą ocenie nieprawidłowego rozpadu krwinek czerwonych:
*G6PDH – dehydrogenazaglukozo-6-fosforanu
Niedokrwistość może być spowodowana niewykrytą utratą krwi. W przypadku podejrzeń można zlecić następujące badania związane z utratą krwi, szczególnie w układzie pokarmowym:
Niedokrwistość może występować równocześnie z obniżoną liczbą płytek krwi, czyli krwinek wspomagających powstawanie skrzepów i hamowanie krwawienia. Poniższe testy służą do pomiarów krzepliwości krwi:
Żelazo jest niezbędne do produkcji czerwonych krwinek. Jego obniżony poziom jest najczęstszą przyczyną niedokrwistości. W celu wykrycia niedoborów można wykonać następujące testy:
Aby móc wytwarzać krwinki czerwone organizm potrzebuje określonych witamin. Lekarz może zlecić testy w kierunku niedoborów pokarmowych, jeżeli uważa, że są one możliwą przyczyną niedokrwistości:
Niedokrwistość może być również wywołana innymi stanami klinicznymi. Testy mogą wykryć obecność chorób podstawowych mających ujemny wpływ na najważniejsze narządy wewnętrzne i inne układy w organizmie:
Niektóre typy infekcji zakłócają zdolność organizmu do utrzymania prawidłowej liczby krwinek czerwonych. Lekarz może wykonać testy pod kątem objawów jednej z nich, jeżeli uważa, że jest ona potencjalną przyczyną niskiej liczby czerwonych krwinek:
Wykonanie badań
Badania w kierunku niedokrwistości wykonuje się zazwyczaj w przychodni, laboratorium lub szpitalu. Większość z nich polega na pobraniu krwi żylnej lub krwi z opuszki palca.
Niedokrwistość można również wykryć podczas wykonywania rutynowych badań krwi lub w wyniku testów zleconych u pacjenta z objawami tego schorzenia. U chorych w trakcie leczenia badania laboratoryjne wykonuje się w celu oceny odpowiedzi organizmu na leczenie.
W przypadku zaobserwowania objawów niedokrwistości lub obaw związanych z niedokrwistością należy porozmawiać z lekarzem w celu indywidualnego dobrania testów, które należy wykonać.
Badania w warunkach domowych
Na rynku dostępnych jest wiele testów w kierunku niedokrwistości, które można wykonać w warunkach domowych:
• pomiar poziomu hemoglobiny, czyli białka obecnego w krwinkach czerwonych, którego niedobory są charakterystyczne dla tego stanu
• pomiar poziomu białka o nazwie ferrytyna we krwi, mogącego wskazywać na niedobór żelaza w organizmie.
Badanie wykonuje się z kropli krwi pozyskanej w wyniku nakłucia opuszki palca.
Badania w warunkach domowych nie stanowią o rozpoznaniu niedokrwistości i nie są substytutem opieki zdrowotnej ani badań laboratoryjnych zleconych przez lekarza.
