Badanie służy do oceny stanu odżywienia pacjenta lub jako badanie przesiewowe w kierunku zaburzeń czynności wątroby i nerek, jak również innych chorób.

Badanie wykonuje się w przypadku niespodziewanej utraty masy ciała, przewlekłego zmęczenia lub objawów wskazujących na zaburzenia czynności wątroby lub nerek.

Próbka krwi pobrana z żyły łokciowej, z opuszki palca (u dorosłych i dzieci) lub też z pięty (u noworodków).

Nie.

Oznaczenie białka całkowitego stanowi przybliżony wykładnik wszystkich białek występujących w osoczu krwi.

Białka są ważnym materiałem budulcowym wszystkich komórek i tkanek; odgrywają znaczącą rolę dla rozwoju i zdrowia organizmu. Białka tworzą strukturę większości narządów, mogą pełnić funkcję hormonów i enzymów regulujących wiele funkcji organizmu. Określenie białko całkowite oznacza zawartość dwóch głównych klas białek we krwi - albuminy i globulin. Albumina jest nośnikiem małych cząsteczek różnych związków, lecz jej głównym zadaniem jest niedopuszczenie do przenikania płynu z naczyń krwionośnych. W skład globulin wchodzą enzymy, przeciwciała i ponad 500 innych białek. Proporcje albuminy do globulin wylicza się z wartości otrzymanych za pomocą bezpośrednich oznaczeń białka całkowitego i albuminy. Odzwierciedlają one względną ilość albuminy i globulin.

Oznaczenie stężenia białka całkowitego może odzwierciedlać stan odżywienia, lub wskazywać na choroby nerek, wątroby oraz wiele innych schorzeń. Jeżeli wynik oznaczenia białka całkowitego jest nieprawidłowy, należy wykonać dalsze badania w celu rozpoznania przyczyn tego stanu.

Oznaczenie białka całkowitego jest wykorzystywane w celu uzyskania ogólnych informacji na temat stanu zdrowia lub stanu odżywienia pacjenta, na przykład po utracie wagi. Oznaczenie to wykonuje się również w połączeniu z innymi badaniami, w celu ustalenia czy u pacjenta występują objawy wskazujące na zaburzenia pracy wątroby lub nerek, jak również w celu poznania przyczyny nieprawidłowego zbierania się płynu w tkankach (obrzęki).

UWAGA: Dla tego oznaczenia nie ustalono standardowych zakresów referencyjnych. Ze względu na to, że wartości referencyjne zależą od wielu czynników takich jak: wiek, płeć, badana populacja, metoda oznaczenia, wyniki przedstawione jako wartości liczbowe mają różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wynik powinien zawierać zakres referencyjny dla konkretnego oznaczenia. Lab Tests Online zaleca, aby pacjent przedyskutował wyniki testu z lekarzem. Dodatkowe informacje na temat zakresów referencyjnych są dostępne w rozdziale  Zakresy referencyjne i ich znaczenie.

Niskie stężenie białka całkowitego może wskazywać na zaburzenia pracy wątroby, nerek lub inne nieprawidłowości, w których białko nie jest właściwie trawione lub wchłaniane. Niskie stężenie białka całkowitego obserwuje się w stanach znacznego niedożywienia i w chorobach powodujących złe wchłanianie jak: choroba trzewna (celiakia) lub choroby zapalne jelit. Wysokie stężenia białka całkowitego obserwuje się w przewlekłych stanach zapalnych lub infekcjach jak wirusowe zapalenie wątroby lub HIV. Mogą one też być spowodowane chorobami szpiku kostnego jak szpiczak mnogi.

Niektóre laboratoria podają również wyliczony stosunek albuminy do globulin, zwany współczynnikiem albuminowo-globulinowym. Zazwyczaj stężenie albuminy jest nieco większe od stężenia globulin, więc prawidłowy współczynnik osiąga wartość nieco powyżej 1. Ponieważ różne stany chorobowe mają różny wpływ na zmiany stężenia albuminy i globulin, współczynnik ten może stanowić informację dotyczącą przyczyn zmiany w zawartości białek w ustroju. Niski współczynnik albuminowo-globulinowy może wskazywać na nadmierną produkcję globulin (np. w szpiczaku mnogim lub chorobach autoimmunizacyjnych), niewystarczające wytwarzanie albuminy (np. w marskości wątroby) lub selektywną utratę albuminy z krwiobiegu (np. w zespole nerczycowym). Wysoki współczynnik albuminowo-globulinowy wskazuje na niewystarczające wytwarzanie immunoglobulin (jak w przypadku pewnych niedoborów genetycznych lub niektórych rodzajów białaczki). W celu ostatecznego rozpoznania należy wykonać bardziej swoiste oznaczenia takie, jak badanie albuminy, enzymów wątrobowych oraz elektroforezę białek surowicy.

‍

Zbyt długie utrzymywanie stazy podczas pobierania krwi może spowodować uzyskanie wyniku fałszywie dodatniego, stężenie białka w próbce będzie wyższe niż w krwiobiegu. Lekami wpływającymi na obniżenie stężenia białka całkowitego są między innymi estrogeny i doustne środki antykoncepcyjne.

1. Czy dieta bogata w białko spowoduje wzrost stężenia białka całkowitego?

Nie. Zwiększenie ilości spożywanego białka nie spowoduje podwyższenia wyniku oznaczeń białka całkowitego.
‍

‍2. Jaki sposób odżywiania zalecany jest dla zachowania optymalnego stężenia białka?

Zrównoważona dieta zgodna z zaleceniami ekspertów, której podsumowaniem jest tak zwana Piramida Żywnościowa.

‍

Na tej stronie

Choroby : Szpiczak mnogi, Choroby wątroby, Choroby nerek

Linki do stron obcojęzycznych

Mayo Clinic: Wysokie stężenie białka we krwi. High protein in blood, What causes it?

‍