Co to jest?
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) należy do rodziny Papillomaviridae. Istnieje około 100 typów tego wirusa, pod względem ryzyka onkogennego wyróżnia się wirusy wysokoonkogenne (HPV -16, -18, -45, -31, -33, -52, -58, -35, -59, -56, -39, -51, -73, -68, -66) i niskoonkogenne (HPV -1, -2, -6, -11, -42, -43, -44).
Najczęściej dochodzi do zakażenia wirusami wysokoonkogennymi HPV -16, -18, -45, -31, które odpowiadają za powstawanie zmian przednowotworowych i nowotworów w obrębie narządów płciowych, odbytu, a także głowy i szyi.
Objawy
Do najpopularniejszych wirusów niskoonkogennych HPV należą typy 6 i 11, zakażenie tymi wirusami objawia się wystąpieniem kłykcin kończystych (kalafiarowate twory o białawym zabarwieniu) w obrębie narządów płciowych. Inne wirusy niskoonkogenne HPV 1 i 2 wywołują brodawki (powszechnie nazywane kurzajkami) na dłoniach i stopach.
Badania
Do zakażenia wirusem HPV dochodzi najczęściej drogą płciową, ale także może dojść w trakcie porodu (od matki do płodu). Uważa się, że ponad 80% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn, jest lub będzie zakażonych HPV. Połowę osób zakażonych stanowią kobiety i mężczyźni w wieku od 15 do 25 lat. W większości przypadków zakażenie HPV przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie, natomiast w przypadku zakażenia wysokoonkogennymi HPV może dojść do rozwoju choroby nowotworowej. Szacuje się, że około 70% przypadków raka szyjki macicy jest związanych z zakażeniem HPV typem 16 i 18.
W diagnostyce zakażeń HPV wykorzystuję się: badanie cytologiczne, badanie kolposkopowe, a także badania molekularne ( DNA i mRNA HPV)
Leczenie
W Polsce od listopada 2006 roku dostępne są szczepionki skierowane przeciwko najpopularniejszym typom HPV niskoonkogennym (HPV 6 i 11) oraz wysokoonkogennym (HPV 16 i 18). Wyróżnia się szczepionki czterowalentne (skierowana przeciwko 4 typom wirusa HPV -6,-11,-16,-18) oraz dwuwalente (skierowana przeciwko 2 typom wirusa HPV-16 -18). Szczepienia zapobiegające zakażeniom HPV są elementem i pierwotnej profilaktyk raka szyjki macicy. Rutynowe stosowanie szczepionki przeciwko HPV jest rekomendowane dla dziewczynek w wieku 11-12 lat. Szczepionka ta jest także rekomendowana dla dziewcząt w wieku 13-18 lat, które nie zostały zaszczepione wcześniej lub te, u których należy dokończyć rozpoczętą później serię szczepień. Aktualnie, szczepienie przeciwko HPV nie jest zalecane u chłopców i mężczyzn.
Pytania i odpowiedzi
Jak można zapobiegać zakażeniom wirusem HPV?
Zakażeniom HPV przenoszonym drogą płciową można zapobiec poprzez współżycie z osobami niezakażonymi HPV, a także stosując prezerwatywy. Chcąc uniknąć zakażań wirusami HPV, które wywołują brodawki (kurzajki) na skórze dłoni i stóp powinno się ograniczyć bezpośredni kontakt z osobami posiadającymi widoczne brodawki na skórze, a także nosić obuwie ochronne w miejscach podwyższonego ryzyka zakażenia (np. basen, sauna, szatnie).