Aby oznaczyć stężenie magnezu we krwi; badanie jest też pomocne w określeniu przyczyny nieprawidłowego poziomu wapnia lub potasu.

W przypadku objawów (takich, jak osłabienie, drażliwość, zaburzenia rytmu serca, nudności i/lub biegunka), które mogą być związane ze zbyt wysokim lub zbyt niskim poziomem magnezu; w przypadkach nieprawidłowego stężenia wapnia lub potasu.

Próbka krwi pobierana jest z żyły łokciowej.

Wymaga się pobrania krwi na czczo.

W badaniu dokonuje się pomiaru stężenia magnezu we krwi. We krwi znajduje się zwykle tylko niewielka część magnezu obecnego w organizmie (ok. 1%).
Magnez jest obecny w każdej komórce organizmu. Jest pierwiastkiem niezbędnym do wytwarzania energii, skurczu mięśni, działania nerwów i utrzymania masy kostnej. Około połowa zasobów magnezu, w połączeniu z wapniem i fosforem, stanowi budulec kości.

Wiele produktów, szczególnie zielone warzywa (takie jak szpinak, ziarno, orzechy) zawiera niewielkie ilości magnezu a większość tego pierwiastka w organizmie pochodzi z diety. Organizm utrzymuje stały poziom magnezu we krwi, komórkach i kościach, regulując jego wchłanianie w jelitach i wydalanie przez nerki.

Niedobór magnezu występuje w niedożywieniu, zespole złego wchłaniania w jelitach i z powodu zwiększonego wydalania przez nerki. Nadmiar magnezu może być spotykany podczas zażywania leków zobojętniających, ponieważ zawierają magnez. Niewielki niedobór magnezu może nie dawać objawów klinicznych. Duży niedobór magnezu może być przyczyną mdłości, utraty apetytu, skurczy mięśniowych, drgawek, zmiany tętna. Może także powodować zmiany w metabolizmie wapnia i zaostrzyć objawy jego niedoboru. Objawy nadmiaru magnezu są podobne do objawów jego niedoboru.

Nieprawidłowy poziom magnezu najczęściej wynika z zaburzonego (nadmiernego lub upośledzonego) wydalania go w nerkach albo wchłaniania w jelitach. Stężenie magnezu może być jednym z badań wykonywanych w celu oceny ciężkości schorzenia nerek lub niewyrównanej cukrzycy; może też pomóc w rozpoznaniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych.

Małe stężenia magnezu mogą z czasem prowadzić do przewlekłego obniżenia poziomu wapnia i potasu, dlatego jego oznaczenie może pomóc w rozpoznaniu zaburzeń dotyczących tych pierwiastków, oraz fosforanu i hormonu przytarczyc (który bierze udział w regulacji poziomu wapnia).

Stężenie magnezu można oznaczać regularnie w celu oceny leczenia doustnymi lub dożylnymi preparatami magnezu. Kontrola stężenia magnezu, razem z oznaczeniami stężenia wapnia i fosforanu może służyć do monitorowania suplementacji wapnia.

Oznaczenie magnezu można zlecić w celu określenia przyczyn niskiego poziomu wapnia i potasu, a także w przypadku objawów niskiego poziomu magnezu, takich jak osłabienie mięśni, skurcze, drętwienie, zaburzenia rytmu serca oraz napady drgawek.

Mimo, że niedobory pokarmowe magnezu są rzadkie, lekarz może zlecić oznaczenie magnezu, aby sprawdzić, czy nie doszło do niedoboru w związku z upośledzonym wchłanianiem, z niedożywieniem, biegunką bądź alkoholizmem. Badanie może być wskazane także u osób przyjmujących leki, które mogą powodować zwiększone wydalanie magnezu przez nerki. Jeśli konieczna jest suplementacja wapnia lub magnezu, oznaczenia magnezu będą wykonywane regularnie w celu kontroli leczenia.

U osób z chorobami nerek lub niewyrównaną cukrzycą badanie magnezu wykonuje się w celu oceny funkcji nerek, żeby upewnić się, czy nie dochodzi do nadmiernego wydalania lub zatrzymywania magnezu.

Niski poziom magnezu we krwi (hipomagnezemia) może świadczyć o:

1. niedoborze magnezu w diecie,
2. nieprawidłowym wchłanianiu magnezu w przewodzie pokarmowym,
3. nadmiernym wydalaniu magnezu przez nerki.

Niedobór może być spowodowany:

• Niedostatecznym spożyciem (u starszych osób, w niedożywieniu, w alkoholizmie)
• Chorobami przewodu pokarmowego (np. chorobą Crohna)
• Niewyrównaną cukrzycą
• Niedoczynością przytarczyc
• Długotrwałym przyjmowaniem leków moczopędnych
• Przewlekłą biegunką
• Stanem po zabiegu chirurgicznym
• Ciężkim oparzeniem
• Zatruciem ciążowym

Podwyższony poziom magnezu we krwi rzadko wynika z nadmiernej podaży w diecie, zwykle jest spowodowany zaburzeniem wydalania magnezu lub nadmierną suplementacją. Podwyższony poziom magnezu występuje w:

• Niewydolności nerek
• Nadczynności przytarczyc
• Niedoczynności tarczycy
• Odwodnieniu
• Kwasicy cukrzycowej
• Chorobie Addisona
• Nadużywaniu środków zobojętniających lub przeczyszczających zawierających magnez

Magnez jest elektrolitem i może być oznaczany razem z innymi elektrolitami, takimi jak sód, potas, chlorki, CO2, wapń i fosfor, w celu oceny równowagi elektrolitowej. Jeśli poziom magnezu jest niski, poziom potasu często jest również niski.

Poziom magnezu może być fizjologicznie obniżony w drugim i trzecim trymestrze ciąży.

Prawidłowe stężenie magnezu nie oznacza prawidłowych jego zapasów. Organizm dąży do utrzymania pożądanego stężenia magnezu we krwi, dlatego przy niedoborze dochodzi do jego uwalniania z kości.

Do leków, zwiększających stężenie magnezu należą: lit, aspiryna, hormony tarczycy, niektóre antybiotyki i produkty zawierające magnez. Do leków obniżających stężenie magnezu zaliczamy digoksynę, cyklosporynę, diuretyki, insulinę, niektóre antybiotyki, leki przeczyszczające i fenytoinę.

1. Dlaczego lekarz zleca badanie wapnia i fosforanu razem z badaniem poziomu magnezu?

Niski poziom magnezu może wpływać na regulację stężenia wapnia. Parathormon (hormon przytarczyc) i witamina D w prawidłowych warunkach razem z poziomem fosforanu regulują stężenie wapnia. Niski poziom magnezu może powodować, że organizm nie będzie mógł wyrównać niskiego poziomu wapnia.

2. Czy każdy pacjent powinien mieć oznaczane stężenie magnezu?

Stężenie magnezu nie jest tak często monitorowane jak innych elektrolitów. Powinno być jednak wykonane przy nieprawidłowym stężeniu wapnia lub objawach klinicznych wskazujących na jego nadmiar bądź niedobór.

3. Czy powinno się zażywać suplementy magnezu?

Powinno się zasięgnąć opinii lekarza, który oceni metabolizm magnezu i wpływ przyjmowanych leków.

‍

Linki do stron obcojęzycznych:
‍Linus Pauling Institute: Magnesium
‍MedlinePlus: Magnesium in diet